Το Αργυρόκαστρο (Αλβανικά: Gjirokastër, Γκιροκάστερ, στην αγγλόφωνη περιηγητική και ιστορική βιβλ/φία: Argyrokastro(n), Argirokastro ή Argyrocastro) είναι πόλη της Αλβανίας, πρωτεύουσα του ομώνυμου νομού, και βρίσκεται στο νότιο τμήμα της χώρας, με πληθυσμό 43.000 κατοίκων περίπου. Η παλιά πόλη είναι εγγεγραμμένη (2005) στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς ως «σπάνιο παράδειγμα καλά διατηρημένης Οθωμανικής πόλης, χτισμένης από μεγαλογαιοκτήμονες». Το Αργυρόκαστρο βρίσκεται σε μια κοιλάδα ανάμεσα στο Πλατοβούνι και τον ποταμό Δρίνο, σε υψόμετρο 300 μέτρων. Στην πόλη δεσπόζει το Φρούριο του Αργυροκάστρου, όπου κάθε πέντε χρόνια διεξάγεται το Εθνικό Φολκλορικό Φεστιβάλ του Αργυρόκαστρου. Η πόλη είναι η γενέτειρα του πρώην Αλβανού κομμουνιστή ηγέτη Ενβέρ Χότζα και του σημαντικού συγγραφέα Ισμαήλ Κανταρέ. Φιλοξενεί το πανεπιστήμιο Εκρέμ Τσαμπέι.
Η πόλη εμφανίζεται καταγεγραμμένη στην ιστορία το 1336 με το ελληνικό της όνομα, Αργυρόκαστρο ή Αργυρούπολη, ως τμήμα ...Διαβάστε περισσότερα
Το Αργυρόκαστρο (Αλβανικά: Gjirokastër, Γκιροκάστερ, στην αγγλόφωνη περιηγητική και ιστορική βιβλ/φία: Argyrokastro(n), Argirokastro ή Argyrocastro) είναι πόλη της Αλβανίας, πρωτεύουσα του ομώνυμου νομού, και βρίσκεται στο νότιο τμήμα της χώρας, με πληθυσμό 43.000 κατοίκων περίπου. Η παλιά πόλη είναι εγγεγραμμένη (2005) στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς ως «σπάνιο παράδειγμα καλά διατηρημένης Οθωμανικής πόλης, χτισμένης από μεγαλογαιοκτήμονες». Το Αργυρόκαστρο βρίσκεται σε μια κοιλάδα ανάμεσα στο Πλατοβούνι και τον ποταμό Δρίνο, σε υψόμετρο 300 μέτρων. Στην πόλη δεσπόζει το Φρούριο του Αργυροκάστρου, όπου κάθε πέντε χρόνια διεξάγεται το Εθνικό Φολκλορικό Φεστιβάλ του Αργυρόκαστρου. Η πόλη είναι η γενέτειρα του πρώην Αλβανού κομμουνιστή ηγέτη Ενβέρ Χότζα και του σημαντικού συγγραφέα Ισμαήλ Κανταρέ. Φιλοξενεί το πανεπιστήμιο Εκρέμ Τσαμπέι.
Η πόλη εμφανίζεται καταγεγραμμένη στην ιστορία το 1336 με το ελληνικό της όνομα, Αργυρόκαστρο ή Αργυρούπολη, ως τμήμα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Έγινε αργότερα κέντρο του τοπικού πριγκιπάτου, υπό τον Αλβανό άρχοντα Γκιον Ζενεμπίσι (1373-1417), πριν υποταχθεί στην Οθωμανική Αυτοκρατορία για τους πέντε επόμενους αιώνες. Αν και καταλήφθηκε από τον Ελληνικό Στρατό κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους λόγω του μεγάλου ελληνικού πληθυσμού του, τελικά προσαρτήθηκε στο νεοϊδρυμένο κράτος της Αλβανίας το 1913. Αυτό αποδείχθηκε εξαιρετικά αντιδημοφιλές για τον τοπικό ελληνικό πληθυσμό, που εξεγέρθηκε και μετά από αρκετούς μήνες ανταρτοπόλεμου ίδρυσε τη βραχύβια Αυτόνομη Δημοκρατία της Βορείου Ηπείρου με πρωτεύουσα το Αργυρόκαστρο, το 1914. Αποδόθηκε τελικά στην Αλβανία το 1921. Τα τελευταία χρόνια η πόλη έζησε αντικυβερνητικές διαδηλώσεις, που οδήγησαν σε μείζονα πολιτική αστάθεια στην Αλβανία το 1997.
Εκτός από τους Αλβανούς, στην πόλη ζει σημαντική ελληνική μειονότητα. Το Αργυρόκαστρο, μαζί με τους Άγιους Σαράντα, είναι ένα από τα κέντρα της Ελληνικής Εθνικής Μειονότητας στην Αλβανία και στην πόλη υπάρχει ελληνικό προξενείο.
Την εποχή που είχε ακμάσει η Ελλαδική περίοδος (2100 π.Χ. - 1550 π.Χ.) βρέθηκε ένας Τύμβος στο Βοδίνο, ήταν ίδιος με τους κυκλικούς τάφους στις Μυκήνες την ίδια εποχή που είχε ακμάσει στην νότια Ελλάδα ο Μυκηναϊκός πολιτισμός.[1] Οι Φρύγες εξαπλώθηκαν έντονα στην περιοχή την περίοδο 1150 π.Χ.- 850 π.Χ. Ο ιστορικός Χάμοντ ισχυρίζεται ότι η περιοχή του Αργυροκάστρου ήταν διάσπαρτη από Φρυγικά πριγκιπάτα με επίκεντρο το Βοδίνο, στα τέλη παρατηρήθηκε μιά αλλαγή δυναστείας.[2] Οι αρχαιολογικές ανακαλύψεις επιβεβαιώνουν το γεγονός ότι την Εποχή του Χαλκού οι κάτοικοι μιλούσαν μια βορειοδυτική Ελληνική-ιλλυρική διάλεκτο.[3] Η κεραμεική που έχουν βρει οι αρχαιολόγοι στα τέλη της εποχής του χαλκού στο Ελμπασάν ήταν όμοια με αυτή που βρέθηκε όταν ξεκίνησε η Εποχή του σιδήρου, ήταν διάσπαρτη σε όλη την Αλβανία.[4] Οι πρώτοι βέβαιοι ιλλυρή κάτοικοι είναι οι Χάονες, ένα από τα Ηπειρώτικα φύλλα.[5] Το τοπικό αστικό κέντρο του Αργυροκάστρου στην αρχαιότητα ήταν η Αντιγόνεια σε απόσταση περίπου 5 χιλιόμετρα από το Αργυρόκαστρο, στην απέναντι όχθη του ποταμού Δρίνου.[6]
Μεσαίωνας Μελαμί ΤεκέΤα τείχη της πόλης χρονολογούνται από τον 3ο αιώνα, οι ψηλοί πέτρινοι τοίχοι της Ακρόπολης οικοδομήθηκαν από τον 6ο μέχρι τον 12ο αιώνα.[7] Την περίοδο αυτή ο οικισμός εξελίχθηκε σε ισχυρό εμπορικό κέντρο που έμεινε γνωστό ως "Αργυρόπολις" ή "Αργυρόκαστρο" που σημαίνει "αργυρό κάστρο".[8] Η πόλη ανήκε στο Δεσποτάτο της Ηπείρου, το καταγράφει για πρώτη φορά ως Αργυρόκαστρο ο Ιωάννης ΣΤ΄ Καντακουζηνός (1336).[9] Την ίδια χρονιά το Αργυρόκαστρο ήταν μια από τις πόλεις του Δεσποτάτου που έμειναν πιστές στον Βυζαντινό αυτοκράτορα όταν συγκρούστηκε μαζί του ο Νικηφόρος Β΄ Ορσίνι.[10] Η πρώτη αναφορά για κάθοδο νομαδικών Αλβανικών φυλών αναφέρεται στις αρχές του 14ου αιώνα, έψαχναν νέα εδάφη για να εγκατασταθούν και λεηλάτησαν την περιοχή.[11] Η μαύρη πανώλη είχε εξοντώσει τον γηγενή Ελληνικό πληθυσμό και οι Αλβανοί νομάδες μπόρεσαν εύκολα να πάρουν το πάνω χέρι.[12] Την περίοδο 1386-1417 συγκρούστηκαν για την κατοχή της περιοχής ο Δεσπότης της Ηπείρου και ο Αλβανός φύλαρχος Τζον Ζενεβίσι.[13] Οι Ελληνικοί πληθυσμοί πολέμησαν στο πλευρό του Δεσπότη Ησαύ Μπουοντελμόντι εναντίον των υπόλοιπων Αλβανικών και Βλάχικων φυλών.[14] Το Αργυρόκαστρο κατακτήθηκε από την Οθωμανική αυτοκρατορία (1419) και εισήλθε στο "Σαντζάκι της Αλβανίας".[15]
Κατά την Αλβανική Εξέγερση του 1432-1436 πολιορκήθηκε από δυνάμεις υπό τον Ντεπέ Ζενεμπίσι, αλλά οι εξεγερθέντες νικήθηκαν από τα Οθωμανικά στρατεύματα υπό τον Τουραχάν Μπέη.[16] Την δεκαετία του 1570 οι τοπικοί ευγενείς Μάνθος Παπαγιάννης και Πάνος Κεστολίκος παρουσίασαν στον ηγέτη της Ιερής Λίγκας Δον Χουάν της Αυστρίας και σε άλλους Ευρωπαίους ηγέτες ένα σχέδιο Ιεράς Σταυροφορίας εναντίον των Οθωμανών αλλά χωρίς αποτέλεσμα.[17][18][19] Ο γνωστός Τούρκος περιηγητής Εβλιγιά Τσελεμπή επισκέφτηκε την πόλη (1670), καταγράφει ότι βρίσκονταν 200 νοικοκυριά μέσα στο κάστρο, 200 νοικοκυριά στην "μικρή χριστιανική κοινότητα" εκτός του κάστρου και 150 νοικοκυριά στην "μεγάλη χριστιανική κοινότητα" εκτός του κάστρου, άλλοι 6 οικισμοί υπήρχαν σε 8 κοινότητες γύρω από το κάστρο.[20] Η πόλη είχε 2.000 άλογα, 8 τζαμιά, 3 χριστιανικές εκκλησίες, 280 καταστήματα, 5 πηγές και 5 πανδοχεία.[21] Ο πληθυσμός της πόλης που ήταν βασικά χριστιανικός τον 16ο αιώνα μετατράπηκε σταδιακά μέχρι τον 19ο αιώνα σε μουσουλμανικό, αιτία ο εξισλαμισμός των κατοίκων και η μεταφορά νέων μουσουλμάνων εποίκων.[22][23]
Νεότερα χρόνιαΤο 1811 το Αργυρόκαστρο αποτέλεσε τμήμα του Πασαλικίου των Ιωαννίνων, του οποίου τότε ηγείτο ο γεννημένος στην Αλβανία Αλή πασάς και μετατράπηκε σε ημιαυτόνομο φέουδο στα νοτιοδυτικά Βαλκάνια μέχρι το θάνατό του το 1822. Μετά την κατάργηση του πασαλικίου το 1868, η πόλη ήταν πρωτεύουσα του σαντζακίου του Εργκιρί (το Τουρκικό όνομα του Αργυρόκαστρου). Στις 23 Ιουλίου 1880 επιτροπές από τη νότια Αλβανία της Λίγκας του Πρίζρεν οργάνωσαν στην πόλη ένα συνέδριο, στο οποίο αποφασίστηκε ότι αν οι κατοικούμενες από Αλβανούς περιοχές της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας προσαρτηθούν στις γειτονικές χώρες, αυτοί θα επαναστατούσαν. Κατά την Αλβανική Εθνική Αφύπνιση (1831–1912) η πόλη ήταν σημαντικό κέντρο του κινήματος και έχει αναφερθεί ότι ορισμένες ομάδες στην πόλη έφεραν πορτρέτα του Σκεντέρμπεη, του εθνικού ήρωα των Αλβανών εκείνη την περίοδο.
Δεδομένου του μεγάλου Ελληνικού πληθυσμού της, η πόλη διεκδικήθηκε και καταλήφθηκε από την Ελλάδα κατά τον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο του 1912-1913, μετά την αποχώρηση των Οθωμανών από την περιοχή. Εντούτοις παραχωρήθηκε στην Αλβανία. σύμφωνα με τους όρους της Συνθήκη του Λονδίνου του 1913 και του Πρωτοκόλλου της Φλωρεντίας της 17 Δεκεμβρίου 1913.
Η επίσημη ανακήρυξη της Αυτόνομης Δημοκρατίας της Βορείου Ηπείρου (1 Μαρτίου 1914). Στο βάθος ο ποταμός Δρίνος.Η τροπή αυτή των γεγονότων αποδείχθηκε εξαιρετικά αντιδημοφιλής για τον τοπικό ελληνικό πληθυσμό και οι αντιπρόσωποί τους, υπό το Γεώργιο Χρηστάκη - Ζωγράφο, διαμαρτυρόμενοι σχημάτισαν στο Αργυρόκαστρο την Πανηπειρωτική Συνέλευση. Η Συνέλευση, αντί ενσωμάτωσης στην Ελλάδα ζήτησε τουλάχιστον είτε τοπική αυτονομία είτε κατοχή από δυνάμεις των Μεγάλων Δυνάμεων για τους νομούς Αργυροκάστρου, Αγίων Σαράντα και Κορυτσάς. Το Μάρτιο του 1914 ανακηρύχθηκε στο Αργυρόκαστρο η Αυτόνομη Δημοκρατία της Βορείου Ηπείρου, που αναγνωρίσθηκε από τις Μεγάλες Δυνάμεις με το Πρωτόκολλο της Κέρκυρας. Η Δημοκρατία αυτή ήταν όμως βραχύβια, καθώς η Αλβανία διαλύθηκε με την έναρξη του Α΄ Παγκόσμιου Πόλεμου. Ο Ελληνικός στρατός επέστρεψε τον Οκτώβριο-Νοέμβριο του 1914 και κατέλαβε πάλι το Αργυρόκαστρο, με τους Αγίους Σαράντα και την Κορυτσά. Τον Απρίλιο του 1916 η Βόρεια Ήπειρος, περιλαμβανομένου του Αργυρόκαστρου, προσαρτήθηκε στην Ελλάδα. Η Σύνοδος Ειρήνης του Παρισιού του 1919 επανέφερε το προπολεμικό καθεστώς, επικυρώνοντας ουσιαστικά τη συνοριακή γραμμή, που είχε αποφασιστεί με το Πρωτόκολλο της Φλωρεντίας το 1913 και η πόλη πέρασε πάλι υπό Αλβανικό έλεγχο.
Τον Απρίλιο του 1939, η πόλη καταλήφθηκε από την Ιταλία, μετά την Ιταλική εισβολή στην Αλβανία. Στις 8 Δεκεμβρίου 1940, κατά την προέλαση του Ελληνικού Στρατού στον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο, το Αργυρόκαστρο περιήλθε για τρίτη φορά σε ελληνικό έλεγχο. Παρέμεινε για μια περίοδο πέντε μηνών, πριν συνθηκολογήσει με τους Γερμανούς τον Απρίλιο του 1941 και την επιστροφή της πόλης στην Ιταλική διοίκηση. Μετά τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας το Σεπτέμβριο του 1943 η πόλη καταλήφθηκε από Γερμανικές δυνάμεις και τελικά επέστρεψε στον Αλβανικό έλεγχο το 1944.
Το μεταπολεμικό Κομμουνιστικό καθεστώς ανέπτυξε την πόλη ως εμπορικό και βιομηχανικό κέντρο. Αναβαθμίστηκε σε μουσειακή πόλη, καθώς ήταν η γενέτειρα του Κομμουνιστή ηγέτη της Αλβανίας Ενβέρ Χότζα, που γεννήθηκε εκεί το 1908. Το σπίτι του μετατράπηκε σε μουσείο.
Η κατεδάφιση του μεγάλων διαστάσεων αγάλματος του δικτάτορα Ενβέρ Χότζα στο Αργυρόκαστρο, από παράγοντες του τοπικού ελληνικού στοιχείου σήμανε και συμβολικά το τέλος της σοσιαλιστικής λαϊκής δημοκρατίας.[24] Το Αργυρόκαστρο υπέφερε από πολλά οικονομικά προβλήματα, μετά τον τερματισμό της κομμουνιστικής εξουσίας το 1991. Την άνοιξη του 1993 η πόλη έγινε κέντρο ανοιχτών συγκρούσεων μεταξύ της Ελληνικής μειονότητας και της Αλβανικής αστυνομίας. Η πόλη επλήγη ιδιαίτερα από την κατάρρευση το 1997 μιας τεράστιας «οικονομικής πυραμίδας», που αποσταθεροποίησε το σύνολο της Αλβανικής οικονομίας. Η πόλη έγινε εστία μιας εξέγερσης κατά του Σαλί Μπερίσα. Εγιναν βίαιες αντικυβερνητικές διαδηλώσεις, που τελικά τον ανάγκασαν να παραιτηθεί. Στις 16 Δεκεμβρίου 1997 το σπίτι του Χότζα έπαθε ζημιές από επίθεση αγνώστων αλλά στη συνέχεια αποκαταστάθηκε.
Προσθήκη νέου σχολίου