Torre dos Clérigos.

Ten orixe nun poboado celta prerromano. No tempo dos romanos chamábase Cale ou Portus Cale, sendo a orixe do nome de Portugal.

O 27 de abril do ano 711 comezou a invasión musulmá da península ibérica, co desembarque en Xibraltar du exército mouro de 9 000 homes, liderados por Táriq ibn Ziyad.[1][2] No 714, toman Lisboa, e een 715 as forzas islámicas chegan até a rexión norte do que hoxe coñecemos como Portugal, tomando as principais poboacións e cidades, tales como Porto e Braga.[3][4] No 716, practicamente toda a península estaba baixo dominio do Califato Omeia,[5][6][7] agás unha pequena zona montañosa de Asturias, onde se refuxiou a resistencia cristiá.[8]

Pasado un século e medio, no 868, xorden as primeiras tentativas de reconquista definitiva, Vímara Peres, fundador da terra portugalense, tivo unha importante contribución na conquista do territorio, restaurando así a cidade de Portucale.

 

Sé do Porto coa Antiga Casa da Câmara no fondo.

Finalmente, e pasados dous séculos dende o inicio da invasión,[1] en 999 uns nobres e valorosos fidalgos gascóns entre os cales se atopaba Nónego bispo de Vendôme en Francia e máis tarde bispo do Porto entraron cunha grande Armada pola foz do río Douro, para expulsar os mouros. Esta armada,que ficou conhecida como a Armada dos Gascóns asociada a Munio Viegas "arrincou" a cidade do Porto ós mouros para dedicarlla á Virxe Nai de Deus. Despois desta batalla, Munio e os "franceses" trataron de reedificar o Porto. Ergueron as antigas e fortes murallas, e na parte máis elevada da cidade fundaron un alcácer acastelado e ben fortalecido que, despois do conde Henrique, serviu de habitación dos bispos, ós cales foi doado. A torre e a porta principal foron obra de Nónego, que, en memória da patria, a nomeou porta de Vandoma, e que na parte frontal da torre fixo erguer o santuario, onde colocou a imaxe da Nosa Señora do Porto, que xa trouxera consigo de Francia.[9]

No ano 1111, Tareixa, condesa de Portugal, nai do futuro primeiro rei de Portugal, concedeu ó bispo Hugo o couto do Porto. Das armas da cidade forma parte a imaxe da Nosa Señora. De alí provén o feito de que o Porto sexa tamén coñecido como "cidade da Virgem", epíteto a que se debe xuntar cos de "Antiga, Mui Nobre, Sempre Leal e Invicta", que lle foran atribuídos ó longo dos séculos e na secuencia de feitos valorosos dos seus habitantes, e que foron ratificados por decreto de María II de Portugal.

Foi dentro dos seus muros onde se efectuou o casamento do rei Xoán I de Portugal coa princesa inglesa Filipa de Lancaster. A cidade foi berce do Henrique, duque de Viseu, coñecido como o Infante de Sagres ou O Navegador.

Por mor dos sacrificios que a cidade fixo para apoiar a preparación da armada que partiu, en 1415, para a conquista de Ceuta, a poboación do Porto ofreceu ós expedicionarios toda a carne dispoñible, quedando só coas "tripas" para a alimentación dos naturais do Porto. Deste xeito gañaron o alcume de "tripeiros", unha expresión máis agarimosa que pexorativa. É tamén esta a razón pola que o prato tradicional da cidade aínda é, hoxe en día, as "Tripas à moda do Porto". Existe unha confraría especialmente dedicada a este prato típico.

 

Avenida dos Aliados.

A cidade desempeñou un papel fundamental na defensa dos ideais do liberalismo máis concretamente nas batallas do século XIX. Ademais, a coraxe coa que soportou o cerco das tropas miguelistas durante a guerra civil de 1832-34 e os feitos valorosos cometidos polos seus habitantes no Cerco do Porto, valéronlle mesmo a atribución, pola raíña María II, do título – único entre as demais cidades de Portugal – de Invicta Cidade do Porto (aínda hoxe presente no listel das súas armas), de onde o epíteto con que é frecuentemente mencionada por antonomasia - a «Invicta»). Alberga nunha das súas moitas igrexas - a da Lapa - o corazón de Pedro IV de Portugal, que o ofreceu á poboación da cidade en homenaxe á contribución dos seus habitantes á causa liberal.

Cidade agraciada coa Orde Militar da Torre e Espada, do Valor, Lealdade e Mérito o 26 de abril de 1919.[10]