Pirtûkxaneya Kongreyê (bi inglîzî: Library of Congress an jî bi kurtahî LoC) lêkolîna giştî ya Kongreya Dewletên Yekbûyî ye. Ew li gelek avahiyên Washington, D.C. LoC di warê xwedîkirina medyayê de li cîhanê pirtûkxaneya duyem e, di warê xwedîkirina pirtûkê de ya herî mezin û bi giştî yek ji wan girîngtirîn e. Pirtûkxaneya Kongreyê bi Xizmeta Lêkolînê ya Kongreyê ji nêz ve kar dike.
Pirtûkxane piştî ku serok John Adams kursiya hikûmetê ji Fîladelfiya bar kir Washington D.C wek pirtûkxaneya lêkolînê ya Kongreya Dewletên Yekbûyî di 24ê nîsana 1800an de hate sazkirin . Ji 1802 û vir ve rêveberiya wê li ser Komîteya Hevpar a Kongreya Dewletên Yekbûyî li ser Pirtûkxaneyê ye. Ji bo kirîna pirtûkan ji bo karanîna Kongreyê û sazkirina cîh li Capitolê nû 5000 $ bexşîn hat dayîn. Pirtûkxane dema ku di Şerê Brîtanya-amerîkî yê tebaxê 1814 de di şewata Washingtonê de di nav agir de hate wêran kirin gihîşt dora 3000 cild. Thomas Jefferson wê hingê pêşkêşî Kongreyê kir ku pirtûkxaneya xweya taybetî wekî cîgir bikire. Di 50 salan de wî hema hema 6500 pirtûkên felsefe, wêje û zanistê bi zimanên cihêreng berhev kiribû. Ev cihêrengî ji çerxa berhevoka orjînal pir derbas bû. Wisa be jî, Kongreyê kirîna berhevokê ji bo 24,000 $ erê kir, û bi vî rengî bingehê pirtûkxaneya neteweyî danî. Baweriya Jefferson ku hemî pirsgirêk ji zagonên amerîkî re girîng in îroj mentiqa Pirtûkxaneya Kongreyê ye.
Di 24ê kanûna 1851an de agir 35000 pirtûk û kelûmelên din hilweşand, di nav de portreyek xwerû ya Krîstofor Kolumbus jî hebû. Dûv re, pirtûkxaneyê ji bo parastina mafên pêgirtê yên berheman karibû ku xwedanxebatên xwe wekî depozîtoyek pir berfireh bike. Heke we dixwest ku di bin zagona mafê daneriyê ya amerîkî de berhema xwe biparêzin, neçar bû ku hûn du kopiyên berhema xwe belaş bidin pirtûkxanê. Ev rêzikname di 1859an de ji bo nivîsgeha patentê ya ku nû hatî damezrandin hate veguheztin.
Vê rastî û şewatek wêranker a ku wê demê du sêyan xwedan hilweşand, Pirtûkxaneya Kongreyê xist nav zehmetiyên darayî yên zor . Ainsworth Rand Spofford di sala 1864an de spartina mafên daneriyê ji nû ve stend û ji her du partiyên kongreyê re piştgiriya aborî ji bo pirtûkxanê peyda kir. Ji ber vê yekê dikare di bin serokatiya wî de bi rengek girîng were berfireh kirin.
Di sala 1906-n de bi kirîna pirtûkxaneya xwerû ya 80000-cildî ya ku bazirgan, pirtûkhez û berhevkarê sîbîryayî Gennady Wassilyewiç Yudin li Krasnoyarsk li hev anî bû bingeha berhevoka rûsî ya Pirtûkxaneya Kongreyê hate danîn.
Butçeya pirtûkxanê hîn jî bi piranî ji hêla Kongreyê ve tê peyda kirin. Di heman demê de sê avahiyên nûner hene ku li Washington D.C. ne .
بۆچوونێکی نوێ بنووسه