Nalanda (Nālandā၊ အသံထွက် [naːlən̪d̪aː]) သည် နာမည်ကြီး မဟာဝိဟာရ ( အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ ရှေးခေတ် မဂ္ဂဟာ (ခေတ်သစ်ဘီဟာ) ရှိ ဗုဒ္ဓဘာသာဘုန်းတော်ကြီးကျောင်း။ သမိုင်းပညာရှင်များက ကမ္ဘာ့ပထမဆုံးလူနေတက္ကသိုလ်အဖြစ် သတ်မှတ်ကြပြီး ရှေးခေတ်ကမ္ဘာတွင် သင်ယူမှုအကောင်းဆုံးစင်တာများထဲမှ ရာဂျာဂရီဟာ (ယခု Rajgir) မြို့အနီးနှင့် Pataliputra (ယခု Patna) ၏ အရှေ့တောင်ဘက် ၉၀ ကီလိုမီတာ (၅၆ မိုင်) အကွာတွင် တည်ရှိသည်။ ခရစ်နှစ် 427 ခုနှစ်မှ 1197 ခုနှစ်အထိ လည်ပတ်နေသော နာလန်ဒါသည် ခရစ်နှစ် 5 ရာစုနှင့် 6 ရာစုအတွင်း အနုပညာနှင့် ပညာရပ်များကို မြှင့်တင်ရာတွင် အရေးပါသော အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ခဲ့ပြီး ပညာရှင်များက “အိန္ဒိယရွှေခေတ်” အဖြစ် သတ်မှတ်ခံခဲ့ရသည့် ကာလတစ်ခုဖြစ်သည်။ 12 ရာစုအစတွင် အစ္စလာမ့်ကျူးကျော်သူ Bakhtiyar Khilj မှ ၎င်း၏ အဆောက်အဦများစွာကို ဖျက်ဆီးပြီး မီးရှို့ခြင်းမခံရမီ နာလန်ဒါသည် စာသားပ...ဆက်လက်ဖတ်ရှုပါ
Nalanda (Nālandā၊ အသံထွက် [naːlən̪d̪aː]) သည် နာမည်ကြီး မဟာဝိဟာရ ( အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ ရှေးခေတ် မဂ္ဂဟာ (ခေတ်သစ်ဘီဟာ) ရှိ ဗုဒ္ဓဘာသာဘုန်းတော်ကြီးကျောင်း။ သမိုင်းပညာရှင်များက ကမ္ဘာ့ပထမဆုံးလူနေတက္ကသိုလ်အဖြစ် သတ်မှတ်ကြပြီး ရှေးခေတ်ကမ္ဘာတွင် သင်ယူမှုအကောင်းဆုံးစင်တာများထဲမှ ရာဂျာဂရီဟာ (ယခု Rajgir) မြို့အနီးနှင့် Pataliputra (ယခု Patna) ၏ အရှေ့တောင်ဘက် ၉၀ ကီလိုမီတာ (၅၆ မိုင်) အကွာတွင် တည်ရှိသည်။ ခရစ်နှစ် 427 ခုနှစ်မှ 1197 ခုနှစ်အထိ လည်ပတ်နေသော နာလန်ဒါသည် ခရစ်နှစ် 5 ရာစုနှင့် 6 ရာစုအတွင်း အနုပညာနှင့် ပညာရပ်များကို မြှင့်တင်ရာတွင် အရေးပါသော အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ခဲ့ပြီး ပညာရှင်များက “အိန္ဒိယရွှေခေတ်” အဖြစ် သတ်မှတ်ခံခဲ့ရသည့် ကာလတစ်ခုဖြစ်သည်။ 12 ရာစုအစတွင် အစ္စလာမ့်ကျူးကျော်သူ Bakhtiyar Khilj မှ ၎င်း၏ အဆောက်အဦများစွာကို ဖျက်ဆီးပြီး မီးရှို့ခြင်းမခံရမီ နာလန်ဒါသည် စာသားပေါင်း 9 သန်းကျော်ကို ရေးသားခဲ့သည်။
Nalanda ကို Gupta အင်ပါယာခေတ်တွင် တည်ထောင်ခဲ့ပြီး ထောက်ပံ့ခံခဲ့ရသည်။ အိန္ဒိယနှင့် ဂျာဗားလူမျိုး အများအပြားမှ ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်များ နှင့် ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်မဟုတ်သူများ။ နှစ်ပေါင်း 750 ခန့်ကြာသောအခါ မဟာယာန ဗုဒ္ဓဘာသာ၏ အကြည်ညိုဆုံး ပညာရှင်အချို့ ပါ၀င်သည်။ Nalanda mahavihara သည် Yogachara နှင့် Sarvastivada ကဲ့သို့သော အဓိက ဗုဒ္ဓဘာသာကျောင်းခြောက်ကျောင်းနှင့် ဒဿနခြောက်ခုအပြင် သဒ္ဒါ၊ ဆေးပညာ၊ ယုတ္တိဗေဒနှင့် သင်္ချာကဲ့သို့သော ဘာသာရပ်များကို သင်ကြားပေးခဲ့သည်။ တက္ကသိုလ်သည် အရှေ့အာရှ ဗုဒ္ဓဘာသာကို လွှမ်းမိုးခဲ့သော 7 ရာစုတွင် ဟဂ်ျ Xuanzang မှ သယ်ဆောင်လာသော သက္ကတစာ 657 ကျမ်းနှင့် Yijing မှ တရုတ်ပြည်သို့ သယ်ဆောင်လာသော သက္ကတစာ 400 ၏ အဓိကအရင်းအမြစ်လည်းဖြစ်သည်။ နာလန္ဒတွင် ရေးစပ်ထားသော ကျမ်းများစွာသည် မဟာယာနနှင့် ဝဇ္ဇနဗုဒ္ဓဘာသာ ထွန်းကားရေးတွင် အရေးပါသော အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ခဲ့ပြီး မဟာဝီရက္ခနတန်ထရာ နှင့် ရှန်တိဒေဝ၏ ဘုရားလောင်း ဗောဟ္ဓရာဝတ္တရ တို့ဖြစ်သည်။ ၎င်းကို Muhammad Bakhtiyar Khalji ၏တပ်များက ထုတ်ပယ်ကာ ဖျက်ဆီးပစ်ခဲ့ပြီး နောက်ပိုင်းတွင် တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ပြန်လည်ထူထောင်ကာ ခရစ်နှစ် ၁၄၀၀ ခန့်အထိ ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။ ယနေ့တွင် ၎င်းသည် ယူနက်စကို၏ ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာတစ်ခုဖြစ်သည်။
၂၀၁၀ ခုနှစ်တွင် အိန္ဒိယအစိုးရသည် ကျော်ကြားသောတက္ကသိုလ်ကို ပြန်လည်အသက်သွင်းရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ပြီး ခေတ်ပြိုင်အဖွဲ့အစည်းဖြစ်သည့် Nalanda University ကို Rajgir တွင် တည်ထောင်ခဲ့သည်။ ၎င်းအား အိန္ဒိယအစိုးရမှ "အမျိုးသားရေးဆိုင်ရာ အရေးကြီးသောအဖွဲ့အစည်း" အဖြစ် စာရင်းသွင်းထားသည်။
မှတ်ချက်အသစ် ရေးရန်