Teori bencana Toba ( Toba catastrophe theory )

အသက်အငယ်ဆုံး Toba ပေါက်ကွဲမှု သည် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ၊ Sumatra ရှိ Toba ရေကန်၏ နေရာတွင် လွန်ခဲ့သော နှစ်ပေါင်း 74,000 ခန့်က ဖြစ်ပွားခဲ့သော စူပါမီးတောင် ပေါက်ကွဲမှု ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် လူသိများသော အကြီးမားဆုံး ပေါက်ကွဲမှုများထဲမှ တစ်ခုဖြစ်သည်။ Toba ကပ်ဘေးသီအိုရီ က ဤဖြစ်ရပ်သည် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ မီးတောင်ဆောင်းရာသီကို ခြောက်နှစ်မှ ဆယ်နှစ်အထိ ဖြစ်ပေါ်စေပြီး အနှစ် 1,000 ကြာ အအေးခံမှုဖြစ်စဉ် ဖြစ်နိုင်သည်ဟု ဆိုသည်။

၁၉၉၃ ခုနှစ်တွင် သိပ္ပံဂျာနယ်လစ် Ann Gibbons က လွန်ခဲ့သော နှစ်ပေါင်း ၇၀,၀၀၀ ခန့်က လူသားတို့၏ ဆင့်ကဲဖြစ်စဉ်တွင် လူဦးရေ ပိတ်ဆို့မှု ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ကြောင်း ထောက်ပြခဲ့ပြီး မီးတောင်ပေါက်ကွဲမှုကြောင့် ဖြစ်သည်ဟု သူမက အကြံပြုခဲ့သည်။ New York တက္ကသိုလ်မှ ဘူမိဗေဒပညာရှင် Michael R. Rampino နှင့် Mānoa ရှိ Hawaiʻi တက္ကသိုလ်မှ မီးတောင်ပညာရှင် Stephen Self တို့က သူမ၏ အကြံပြုချက်ကို ထောက်ခံပါသည်။ ၁၉၉၈ ခုနှစ်တွင် Illinois Urbana-Champaign တက္ကသိုလ်မှ မနုဿဗေဒပညာရှင် Stanley H. Ambrose မှ တစ်ဆို့နေသောသီအိုရီကို ထပ်မံတီထွင်ခဲ့သည်။ ဆက်စပ်မှုနှင့် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ဆောင်းရာသီသီအိုရီ နှစ်ခုစလုံးသည် အငြင်းပွားဖွယ်ဖြစ်သည်။ အသက်အငယ်ဆုံး Toba ပေါက်ကွဲမှုသည် အနီးကပ်လေ့လာထားသည့် စူပါမီးတောင်ပေါက်ကွဲမှုဖြစ်သည်။