Opper Omalo, ook wel Oud Omalo, in 2011

Omalo ligt op een plateau met een relatief vruchtbare vlakke bovenkant en is omgeven door diepe rivierdalen, in de historie een natuurlijke veilige plek voor een nederzetting tegen onder meer invasies van naburige vijandige volkeren. Het plateau is dan ook al eeuwenlang bewoond, met het middeleeuwse Keselofort als meest tastbare bewijs, maar ook archeologische vondsten. Begin 20e eeuw woonden in Omalo meer dan 200 mensen.

Sovjetisering

In de eerste decennia van de Sovjet-Unie werd er vanuit de Sovjetdoctrine nog veel aandacht geschonken aan de ontwikkeling en emancipatie van de lokale bevolking, en werd in 1928 de eerste school in Omalo opgericht. In de daaropvolgende jaren volgden er nog vijf. In de jaren 1930 kwam er een ziekenhuis en werd de eerste aanzet gegeven tot een onverharde weg tussen laagland Kacheti en Omalo. Door het gebrek aan voldoende emancipatie en collectivisering in Toesjeti werden de dorpen uiteindelijk in de jaren 50 van de 20e eeuw perspectiefloos verklaard en werd er overgegaan tot gedwongen verhuizing naar de vlakte van Kacheti, met name naar de nederzettingen Kvemo- en Zemo Alvani aan de Alazani. Deze dorpen, op enkele kilometers van het centrum Achmeta, waren al in de 19e eeuw gesticht als overwinteringsoord voor de inwoners van Toesjeti.[2]

De golf van verhuizingen uit Omalo en andere dorpen betekende ook de achteruitgang van de voorzieningen en de infrastructuur. In deze periode vestigden zich inwoners van het nabijgelegen Dagestan in de dorpen, wat tot frictie met de overgebleven lokale bevolking leidde en Georgische zorgen over het mogelijk verlies van gezag over het gebied. Vanaf 1972 werd onder leiding van Eerste Secretaris Edoeard Sjevardnadze van de Georgische sovjetrepubliek de infrastructuur in Toesjeti met spoed aangepakt en werd vestiging in het gebied weer gestimuleerd. Ook werd de aanleg van een autoweg gestart die in 1981 gereed kwam. In de jaren 1980 kwamen in Omalo een telegraafkantoor, een bibliotheek, een medisch centrum en een herberg. Er werden veel nieuwe huizen gebouwd, maar de influx van nieuwe bewoners bleef achter.[2]

OVSE

Met de Georgische onafhankelijkheid kwam er aan de noord- en oostkant van Toesjeti een internationale grens met Rusland en de Noord-Kaukasische deelrepublieken Dagestan en Tsjetsjenië waar separatisme de kop op stak. Naar aanleiding van wapen- en drugssmokkel en Russische beschuldigingen aan het adres van Georgië dat het Tsjetsjeense rebellen en terroristen over de grens en met name in de Pankisivallei onderdak zou bieden kwam er in de periode 1999-2004 een OVSE missie. Deze kreeg het mandaat de 82 kilometer lange Georgisch-Tsjetsjeense grens te observeren, met Omalo als basis.[3]

De missie werd na Russische bezwaren per 2005 beëindigd. Daarna werd nog tot 2007 door de OVSE vanuit Omalo training gegeven aan de Georgische grenspolitie.[4] Deze activiteit betekende ook een geregelde helicopterdienst om het dorp te bevoorraden en bewoners heen en weer te vliegen naar het laagland van Kacheti. Na het herstel van het lokale vliegveld werd in 2017 een wekelijkse helicoptervlucht met een capaciteit van 17 passagiers geïntroduceerd.[5]

Keselofort  Het lokale etnografische museum in 2007

Een viertal torens van het 13e eeuwse Keselo-fort dat bovenop de rots boven Opper Omalo staat werden in 2001 gerestaureerd nadat de Nederlandse jonkheer Hooft zich over het lot ervan ontfermde en de Keselo Stichting oprichtte. Samen met de lokale museumhouder kozen ze voor een restauratie volgens de traditionele bouwmethode zonder cement. Hiervoor kwamen bouwmeesters uit Dagestan die de traditionele bouwmethode in de regio nog eigen waren.[6] In 2019 werd het fort onder leiding van de overheid gerestaureerd.[7]

↑ (en) Mühlfried, Florian, Being a State and States of Being in Highland Georgia. Berghahn Books (2014). ISBN 978-1-78238-296-6. Geraadpleegd op 27 juli 2022. ↑ a b Mühlfried, hoofdstuk 2 "Hidden Treasures in the Mountains and a State that Comes and Goes", pagina 55-63.[1] ↑ (en) OSCE border monitors move into new premises at Sno Patrol Base. OVSE (12 juli 2002). Geraadpleegd op 27 juli 2022. ↑ (en) OSCE Mission donates training centre, equipment to Georgian Border Police. OVSE (22 juni 2007). Geraadpleegd op 27 juli 2022. ↑ (en) New airfield in Georgia’s Tusheti region serves first passengers. Agenda.ge (31 maart 2017). Geraadpleegd op 27 juli 2022. ↑ De torens van Keselo. Georgica (2004). Geraadpleegd op 27 juli 2022. ↑ (en) Keselo medieval castle rehabilitated in Tusheti. Agenda.ge (8 november 2019). Geraadpleegd op 27 juli 2022.