Sanktuarium Imama Rezy (pers. ‏حرم امام رضا‎, Haram-e Emâm Rezâ) – kompleks świątynny z mauzoleum Alego al-Rezy (arab. ‏Ali ar-Rida‎), ósmego z dwunastu imamów. Znajduje się w mieście Meszhed w ostanie Chorasan-e Razawi w Iranie. Kompleks, skupiony wokół grobowca Imama Rezy, obejmuje meczety, w tym Meczet Gouharszad z XV wieku, grobowce, dziedzińce (sahn), bibliotekę, muzea i Uniwersytet Studiów Islamskich Razawi.

Mauzoleum Imama Rezy zajmuje obszar 267 079 m². Otoczone jest siedmioma dziedzińcami o powierzchni 331 578 m². W sumie obszar sanktuarium zajmuje powierzchnię niemal 60 hektarów. Corocznie sanktuarium odwiedza od 15 do 20 milionów pielgrzymów, z Iranu, Iraku, Indii, Afganistanu, Pakistanu i Turcji. Muzułmanie, którzy odbyli pielgrzymkę do grobu Imama Rezy, noszą tytuł meszheddi. Kompleksem, od początku jego istnienia, zarządza organizacja Astan Ghods Razawi (pers. ‏آستان قدس ر...Czytaj dalej

Sanktuarium Imama Rezy (pers. ‏حرم امام رضا‎, Haram-e Emâm Rezâ) – kompleks świątynny z mauzoleum Alego al-Rezy (arab. ‏Ali ar-Rida‎), ósmego z dwunastu imamów. Znajduje się w mieście Meszhed w ostanie Chorasan-e Razawi w Iranie. Kompleks, skupiony wokół grobowca Imama Rezy, obejmuje meczety, w tym Meczet Gouharszad z XV wieku, grobowce, dziedzińce (sahn), bibliotekę, muzea i Uniwersytet Studiów Islamskich Razawi.

Mauzoleum Imama Rezy zajmuje obszar 267 079 m². Otoczone jest siedmioma dziedzińcami o powierzchni 331 578 m². W sumie obszar sanktuarium zajmuje powierzchnię niemal 60 hektarów. Corocznie sanktuarium odwiedza od 15 do 20 milionów pielgrzymów, z Iranu, Iraku, Indii, Afganistanu, Pakistanu i Turcji. Muzułmanie, którzy odbyli pielgrzymkę do grobu Imama Rezy, noszą tytuł meszheddi. Kompleksem, od początku jego istnienia, zarządza organizacja Astan Ghods Razawi (pers. ‏آستان قدس رضوی‎), od 1511 roku działająca w formie fundacji.

 
Wejście do mauzoleum, 1850 r.
 
Żona ostatniego szacha Iranu Farah Pahlawi w Mauzoleum w 1978 r.

W roku 818 Ali al-Reza został otruty przez Al-Mamuna, kalifa z dynastii Abbasydów. Pochowano go 5 września 818 roku w grobowcu obok miejsca pochówku Haruna ar-Raszida, w pałacu letnim zbudowanym przez Humajda ibn Kahtabę, zarządcę Chorasanu, w małej miejscowości Sanabad[1]. Grób imama stał się celem pielgrzymek szyitów, a miejscowość jego pochówku zaczęto nazywać Mashad Al-Reza (martyrium Al-Rezy). Z czasem nazwę tę skróconą do Mashad (pol. Meszhed)[2].

Na przełomie IX i X wieku nad grobem imama Rezy postawiono kopułę, a wokół martyrium powstało szereg budynków i bazary. W 993 roku Meszhed oraz mauzoleum imama Rezy zostały zniszczone przez Sebüktigina, sułtana z dynastii Ghaznawidów. Jednak już w 1009 roku jego następca, Mahmud z Ghazny rozpoczął renowację i rozbudowę mauzoleum, udekorował grobowiec imama marmurem oraz drewnianą sztukaterią, a także zbudował fortyfikację wokół miasta. Prace te kontynuował jego syn, Masud, który zbudował mur wokół martyrium Rezy[1].

W XII wieku sułtan Ahmad Sandżar z dynastii Seldżuków odnowił sanktuarium i zbudował nowe budynki w jego otoczeniu[1].

W XIII wieku w czasie inwazji Mongołów świątynia została ponownie zrujnowana. Odbudował ją i rozbudował w XIV wieku Oldżajtu z dynastii Ilchanidów, mongolski władca Iranu, który w 1310 roku przeszedł na szyizm[1].

Rozkwit sanktuarium rozpoczął się za panowania Szahrucha z dynastii Timurydów, który często pielgrzymował do grobu imama Rezy. Jego żona, Gouharszad Agha, w 1418 roku zleciła architektowi Kawamoddinowi budowę obok mauzoleum imama meczetu (Meczet Gouharszad), uznawanego obecnie za jeden z najpiękniejszych meczetów na świecie[1][3]. W okresie panowania Szahrucha mauzoleum imama Rezy zostało otoczone rozległym kompleksem świątynnym[1].

Szczyt rozbudowy sanktuarium przypadł na okres panowania Safawidów. Kopuła nad grobem imama została pokryta złotymi płytkami, a na terenie kompleksu świątynnego zbudowano liczne minarety, dziedzińce (sahn), arkady (riwaq) i medresy. Grobowiec imama obudowano ozdobną strukturą kratownicową, zamykającą grobowiec (zahir)[1].

W okresie od XVIII do XIX wieku, za panowania Nader Szaha oraz dynastii Kadżarów, kompleks sanktuarium podlegał dalszej rozbudowie i zdobieniu[1].

29 marca 1911 roku sanktuarium zostało ostrzelane z artylerii przez wojska rosyjskie. Ostrzał uszkodził zabudowę oraz zabił dużą liczbę pielgrzymów i mieszkańców Meszhedu[1].

W 1935 roku świątynia stała się centrum buntu przeciwko wprowadzonemu przez Rezę Szaha Pahlawiego zakazowi noszenia hidżabu. 13 lipca 1935 roku siły zbrojne szacha zaatakowały sanktuarium i otworzyły ogień do wiernych protestujących w Meczecie Gouharszad[1].

W 1959 roku nad grobowcem imama Rezy postawiono nowy zahir o długości ok. 4 metrów, szerokości ok. 3 metrów i wysokości ok. 3,9 metra. Cały zahir zdobiony jest 14 arkadami oraz 18 wypukłymi tablicami ze złota, na których pismem suls zapisano hadisy. Wokół zahiru, w jego górnej części, zapisano imiona Czternastu Bezgrzesznych (Masum): Mahometa, Fatimy i dwunastu Imamów. Powyżej tych tablic, na frezowanych krawędziach, wokół całego zahiru zapisano imię Allaha[1].

21 listopada 1978 roku, w okresie rewolucji islamskiej, sanktuarium zaatakowały siły zbrojne szacha Mohammada Rezy Pahlawiego[1].

20 czerwca 1994 roku w czasie święta Aszura w sanktuarium miał miejsce zamach bombowy, podczas którego zginęło 26 osób. Atak zorganizował beludżystański (pakistański) sunnita[4] Ramzi Yousef, terrorysta, odpowiedzialny za Zamach na World Trade Center w 1993. Przeprowadził go we współpracy z Ludowymi Mudżahedinami[5].

↑ a b c d e f g h i j k l Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie land
BŁĄD PRZYPISÓW
Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie hist
BŁĄD PRZYPISÓW
Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie pilg
BŁĄD PRZYPISÓW
Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie kurdistan24
BŁĄD PRZYPISÓW
Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie atak
BŁĄD PRZYPISÓW
Photographies by:
Soroush.javadian - CC BY-SA 4.0
Iahsan at English Wikipedia - CC BY-SA 3.0
Soroush.javadian - CC BY-SA 4.0
Soroush.javadian - CC BY-SA 4.0
Zones
Statistics: Position
630
Statistics: Rank
156213

Dodaj komentarz

CAPTCHA
Bezpieczeństwo
913768524Click/tap this sequence: 5717
To pytanie sprawdza czy jesteś człowiekiem i zapobiega wysyłaniu spamu.

Google street view

Where can you sleep near Sanktuarium Imama Rezy ?

Booking.com
493.669 visits in total, 9.222 Points of interest, 405 Cele, 22 visits today.