Tokaji ( Tokaj (wino) )

Tokaj (węg. tokaji – z Tokaju) – białe deserowe wino węgierskie produkowane z podsuszonych winogron (cibeba) w regionie winiarskim Tokaj-Hegyalja (północno-wschodnie Węgry i południowo-wschodnia Słowacja).

Wina tokajskie są znane i cenione w całej Europie już od XV wieku. W Polsce nazywano je wówczas węgrzynami. Rozróżnia się dwa główne rodzaje tokaju: szamorodni, otrzymywany z moszczu tłoczonego z niesortowanych winogron i aszú – dosładzany wybranymi podsuszonymi winogronami. Tokaj powstaje przede wszystkim z owoców szczepu furmint (nazywa się tak także lżejszą odmianę wina), który stanowi 70% uprawianych w rejonie winorośli. Pozostałe szczepy produkowane u podnóży Gór Tokajskich to: hárslevelű (ok. 30%), sárgamuskotály (żółty muscat), zéta (dawniej oremus - krzyżówka szczepów furmint i bouvier), kövérszőlő oraz kabar (krzyżówka szczepów hárslevelű i bouvier).

Do 2006 roku we francuskiej Alzacji wyrabiano wino ze szczepu pinot gris, także nazywane tokajem. Od 2007 roku wolno używać nazwy marki Tokaj tylko autoryzowanym producentom win z regionu Tokaj-Hegyalja, który znajduje się też na Słowacji (podział prowincji wyniknął z postanowień traktatu z Trianon). Słowackie wina Tokaj mogą korzystać z nazwy Tokajský na etykietach, jeśli są poddane węgierskiej kontroli jakości. Typowa roczna produkcja w całym regionie jest stosunkowo niewielka – ok. 10 mln litrów.

O znaczeniu tokaju dla węgierskiej kultury i tożsamości świadczy wzmianka o nim w węgierskim hymnie narodowym.