Ρωμαικά ερείπια στο Μιλάνο

Η περιοχή της σημερινής Λομβαρδίας όπως φαίνεται από τα ευρήματα κεραμικής, βέλη, τσεκούρια και πελεκητές πέτρες κατοικείται από την 2η χιλιετία π.Χ. Στους αιώνες που ακολούθησαν κατοικήθηκε από διάφορους λαούς, μεταξύ των οποίων οι Ετρούσκοι,[1] που ίδρυσαν την πόλη της Μάντοβα αρχικά σαν οχυρό[2] και διέδωσαν τη χρήση της γραφής. Αργότερα, αρχίζοντας από τον 5ο αιώνα π.Χ., στην περιοχή εισέβαλαν Κελτικές και Γαλατικές φυλές.[1] Αυτοί οι άνθρωποι εγκαταστάθηκαν σε διάφορες πόλεις (συμπεριλαμβανομένου του Μιλάνου) και επέκτειναν την κυριαρχία τους μέχρι την Αδριατική. Η ανάπτυξή τους σταμάτησε από τη ρωμαϊκή επέκταση στην κοιλάδα του Πάδου από τον 3ο αιώνα π.Χ. μετά από αιώνες αγώνων, το 194 π.Χ. ολόκληρη την περιοχή της σημερινής Λομβαρδίας έγινε ρωμαϊκή επαρχία[1] με το όνομα του "Gallia Cisalpina" ("Γαλατία εντεύθεν των Άλπεων"). Η Λομβαρδία με την κατασκευή δρόμων και την ανάπτυξη της γεωργίας και του εμπορίου έγινε μια από τις πιο ανεπτυγμένες και πλούσιες περιοχές της Ιταλίας.

Σημαντικές μορφές όπως ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος[3] και ο Βιργίλιος[4] γεννήθηκαν εδώ. Στην ύστερη αρχαιότητα ο στρατηγικός ρόλος της Λομβαρδίας τονίστηκε από την προσωρινή μετακίνηση της πρωτεύουσας της Δυτικής Αυτοκρατορίας στο Μεντιολάνουμ (Μιλάνο).[2] Εδώ, το 313 μ.Χ., ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος εξέδωσε το περίφημο Διάταγμα των Μεδιολάνων, που έδωσε την ελευθερία σε όλες τις θρησκείες εντός της αυτοκρατορίας.

 

Μεσαιωνικός χάρτης της Ιταλίας

Κατά την διάρκεια αλλά και μετά την πτώση της Δυτικής Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας η Λομβαρδία γνώρισε πολλές επιδρομές και καταστροφές από διάφορους λαούς. Το 568, υπό την ηγεσία του Αλβοΐνου, εμφανίστηκε στην περιοχή ένας γερμανικός λαός, οι Λομβαρδοί, όπου ίδρυσαν βασίλειο στην Παβία. Αυτός ο λαός έδωσε στην περιοχή και το όνομα του, οι Λομβαρδοί μιλούσαν και την δική τους γλώσσα την Λομβαρδική. Το 774 ο Καρλομάνδος κατέκτησε το βασίλειο της Παβίας και τους προσάρτησε στην επικράτειά του.[1] Στην συνέχεια στην περιοχή άνθισε το εμπόριο και η βιομηχανία ενώ το Μιλάνο και η Μάντοβα ήταν το κέντρο της Αναγέννησης.[2] Την περίοδο αυτή όλη η Λομβαρδία ανήκει στο Δουκάτο του Μιλάνου.[2] Σημαντικοί για την Ιταλία αργότερα ήταν και οι Λομβαρδικοί Πόλεμοι που έγιναν κατά τον 15ο αιώνα.

Από το 1706 η Λομβαρδία ανήκει στην Αυστρουγγαρία, στην συνέχεια κατακτήθηκε από τον Ναπολέοντα κι έγινε ημιανεξάρτητη επαρχία της Γαλλίας. Το 1815 επανήλθε στο αυστριακό βασίλειο κι έγινε ένα από τα κέντρα του αγώνα για ενοποίηση της Ιταλίας, το 1859 προσαρτήθηκε στο Ιταλικό βασίλειο.