روش‌های کشاورزی از منطقه هلال حاصلخیز در حدود ۵۰۰۰ قبل از میلاد به دره نیل رسید و در حدود ۴۰۰۰ قبل از میلاد در مغرب منتشر شد. جوامع کشاورزی آن زمان در سرزمین‌های ساحلی مرطوب تونس مرکزی اجداد قبایل بربر امروزین بودند.

 

زره کارتاژی قصور الساف، قرن سوم قبل از میلاد

در زمان‌های باستان عقیده بر این بود که آفریقا در ابتدا توسط قیتولیان[معادل ۱] و لیبیایی‌ها مسکونی شده که هردو اقوامی عشایری بودند. براساس گفتهٔ تاریخ‌نگار رومی سالوست، نیمه‌خدای هرکول در اسپانیا مرد و ارتش شرقی چندزبانه‌اش برای سکونت در آن سرزمین رها شده و برخی از آن‌ها نیز به آفریقا مهاجرت کردند. فارس‌ها به غرب رفته و با قیتولیان ازدواج‌های بین النژادی کردند و تبدیل به نومیدی‌ها[معادل ۲] شدند. مادها ساکن شدند و به مائوری[معادل ۳] و بعدها موروها[معادل ۴] شناخته شدند.[۱]

نومیدی‌ها و موروها به همان نژادی تعلق داشتند که بربرها از آن نشأت گرفته بودند. کلمه نومیدی (Numidian) به معنای کوچ نشین است و در حقیقت آن مردم تا زمان سلطنت ماسینیسا[معادل ۵] از قبیله ماسیلی[معادل ۶] نیمه-کوچ‌نشین بودند.[۲][۳][۴]

براساس اولین موارد تاریخی ثبت شده، تونس توسط اقوام بربر مسکونی شده‌است. ساحل آن توسط فنیقی‌ها با شروع از قرن ۱۲م قبل از میلادی (بنزرت، اوتیکا) مسکونی شده‌است. شهر کارتاژ در قرن ۹م قبل از میلاد توسط فنیقی‌ها تأسیس شده‌است. افسانه‌ای می‌گوید که دیدو از تایر[معادل ۷] که در لبنان کنونی واقع شده‌است، آنگونه که توسط نویسنده یونان تیمائوس اهل تائورمینا بازگو شده، این شهر را در ۸۱۴ قبل از میلاد تأسیس کرده‌است. ساکنین کارتاژ فرهنگ و دین خود را از محل زندگی فنیقی‌ها واقع در لبنان کنونی و نواحی مجاور آن آورده آند.[۵]

پس از یک سلسله جنگ با دولت-شهرهای یونانی سیسیلی در قرن ۵م قبل از میلاد، قدرت پارتاژ ظهور کرده و در نهایت مبدل به تمدن غالب در مدیترانه غربی شد. مردم کارتاژ معبدی از خدایان خاورمیانه‌ای چون بعل و تانیت را می‌پرستیدند. نماد تانیت که یک شخصیت مؤنث ساده با دستان کشیده شده و لباس بلند است، نماد مشهوری است که در مکان‌های تاریخی یافت می‌گردد. همچنین مؤسسین کارتاژ یک توفة[معادل ۸] را بنا نهادند که در دوران رومی‌ها تغییر یافت.

 

مجسمه کارتاژی ژنرال هانیبال بارکا

هجوم کارتاژیان به ایتالیا به رهبری هانیبال طی دومین جنگ پونیک، یک یاز سلسله جنگ‌های روم بود که توانست قریباً ظهور قدرت روم را فلج سازد. در پی به سرانجام رسیدن دومین جنگ پونیک در ۲۰۲ قبل از میلادی، کارتاژ به عنوان حکومت وابسته به جمهوری رومی برای ۵۰ سال بعد آن عمل کرد.[۶]

پس از نبرد کارتاژ که در ۱۴۹ قبل از میلاد طی جنگ سوم پونیک شروع شد، کارتاژ توسط روم در ۱۴۶ قبل از میلاد فتح شد.[۷] پس از این فتح، رومیان کارتاژ را به آفریقا تغییر نام داده و آن را مبدل به یکی از استان‌های خود کردند.

طی دوره رومی‌ها، ناحیه‌ای که اکنون به نام تونس شناخته می‌شود توسعه عظیمی را تجربه نمود. اقتصاد عمدتاً طی دوران این امپراتوری شکوفا شد: رونق این ناحیه به کشاورزی وابسته بود. این ناحیه که به «انبار غله امپراتوری» شهرت داشت، براساس یکی از تخمین‌ها ناحیه‌ای از تونس فعلی و سواحل تریپولیتانیا بود که یک میلیون تن غله را سالانه تولید کرده و یک چهارم آن به امپراتوری صادر می‌شد. محصولات دیگر شامل لوبیا، انجیر، انگور و سایر میوه‌ها بود.

 

خرابه‌های مکان میراث جهانی دوگا[معادل ۹]

در قرن دوم میلادی، روغن زیتون با غلات به عنوان کالای صادراتی رقابت می‌کرد. علاوه بر کشت و زرع‌ها و شکار و انتقال حیوانات وحشی نامتعارف از کوهستان‌های غربی، تولید اصلی و صادرات شامل این موارد نیز می‌شدند: الوار، دام، ظروف سفالی با روکش قرمز آفریقایی[معادل ۱۰] و پشم.

حتی تولید انبوهی از موزائیک‌ها و سرامیک‌ها عمدتاً به ایتالیا در مرکز الجم صادر می‌شد (که در آنجا دومین آمفی‌تئاتر امپراتوری روم از نظر بزرگی واقع بود).

اسقف بربر دوناتس مگنوس مؤسس گروهی مسیحی با عنوان دوناتیست‌ها بود.[۸] طی قرون ۵م و ۶۶م میلادی (از ۴۳۰ تا ۵۳۳ بعد از میلاد)، وندال‌های آلمانی بر یک پادشاهی در آفریقای شمالغربی هجمه برده و حکومت کرد که شامل طرابلس کنونی می‌شد. این منطقه به راحتی در ۵۳۳–۵۳۴ بعد از میلاد مجدداً در دوران ژوستینین اول، توسط امپراطوری‌های شرقی به رهبری ژنرال بلیساریوس فتح شد.[۹]

خطای یادکرد: خطای یادکرد: برچسب <ref> برای گروهی به نام «معادل» وجود دارد، اما برچسب <references group="معادل"/> متناظر پیدا نشد. ().