Zie Geschiedenis van Namibië voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

De eerste tekenen van leven in het hedendaagse Namibië-gebied dateren uit 27.000 voor Christus. Zo zijn er de rotstekeningen uit Twyfelfontein waarvan de eersten uit 300 voor Chr. dateren, die door de UNESCO als werelderfgoed beschouwd worden. Deze tekeningen zijn van de hand van de San of Bosjesmannen, die de oudste bekende bewoners van het land zijn en er nog steeds wonen. De Nama en Damara trokken later het gebied binnen en vanaf de 14de eeuw na Christus gingen ook Bantoestammen als de Herero, Kavango, de Tswana en de Owambo, zich in de regio vestigen.[1]

 

Jonker Afrikaner, portret uit 1861

In de 19de eeuw trokken de Nederlandstalige Orlams vanuit de Kaapkolonie naar Namibië. Zij waren nakomelingen van witte boeren uit de Kaapkolonie (in het huidige Zuid-Afrika) en Nama-vrouwen. Hun kaptyn Jonker Afrikaner stichtte in 1840 de huidige hoofdstad Windhoek en domineerde een aanzienlijk deel van Namibië tot zijn dood in 1861. In de jaren 1870 vestigde er zich een volgende bevolkingsgroep, namelijk de (Rehoboth) Basters, een andere Nederlandstalige kleurlingengemeenschap.

Aan het einde van de 19de eeuw begon de kolonisatie door Europeanen. In 1878 werd Walvisbaai, een natuurlijke zeehaven, deel van de Britse Kaapkolonie en in 1884 werd op de Koloniale Conferentie van Berlijn afgesproken dat de rest van het gebied een kolonie werd van Duitsland. Het gebied werd door de Duitse kolonisatoren Duits-Zuidwest-Afrika gedoopt. In 1890 werd met het Zanzibarverdrag de Caprivistrook aan de kolonie toegevoegd.

Gouverneur Theodor Leutwein bood de plaatselijke bevolking 'bescherming' aan en wist een slepende oorlog te beëindigen. In de jaren daarna liet hij de plaatselijke bevolking veel ruimte, maar ook aan de Duitse kolonisten. Een uitbraak van runderpest dwong de plaatselijke bevolking om bij de kolonisten emplooi te zoeken.

Aangezien zij door de kolonisten als slaven behandeld werden (op papier wereldwijd afgeschaft), waarbij moord en verkrachting aan de orde van de dag waren, kwamen de Herero in 1904 in opstand en doodden de mannelijke kolonisten die zij in handen kregen. Vrouwen, kinderen en missionarissen werden daarentegen gespaard. De Duitsers zonden troepen onder generaal Lothar von Trotha, die zich niets aantrok van de 'falende' gouverneur Theodor Leutwein en in oktober 1904 een Vernichtungsbefehl uitvaardigde. Na ruime aarzeling werd dit door de Duitse Keizer uiteindelijk herroepen, maar door Von Trotha niettemin uitgevoerd. Later kwamen ook delen van de Nama, onder leiding van Hendrik Witbooi, in opstand omdat zij onder deze Duitse bezetting geen overlevingskans zagen. Na afloop bleek dat meer dan 80% van de Herero's en zo'n 50% van de Nama's niet overleefd hadden.[2] Het hielp daarbij niet dat nadat de Afrikanen zich overgegeven hadden, de Duitsers zich niet hielden aan de termen van de overgave en doorgingen met het gewetenloos afdwingen van dwangarbeid (met geringe overlevingskansen).

Deze massamoord werd later door de Verenigde Naties erkend als de eerste genocide van de 20ste eeuw en kreeg de naam Namibische Genocide. Op 28 mei 2021 erkende Duitsland de volkerenmoord, en bood een betaling van 1,1 miljard euro aan. In Namibië werd het gebaar echter onvoldoende geacht.[3]

Tijdens de Eerste Wereldoorlog veroverde Zuid-Afrika Duits-Zuidwest-Afrika op de Duitsers en in 1920 werd het door de Volkenbond aan Zuid-Afrika toegewezen als mandaatgebied. De raciale segregatie, die door de Duitsers was geïntroduceerd, werd verder doorgevoerd en kreeg een wettelijke basis. Dit systeem werd apartheid genoemd. Vanaf 1968 werden met het Plan Odendaal bantoestans of thuislanden gecreëerd, waarmee elke bevolkingsgroep zijn eigen reservaat kreeg. De naam van het land veranderde naar Zuidwest-Afrika.

  Zuid-Afrikaanse Grensoorlog

Net als in de rest van Afrika ontstonden er eind jaren 1950 onafhankelijkheidsbewegingen in Namibië. Zo werd in 1959 de South West Africa National Union (Swanu) opgericht en in 1960 de South West Africa People's Organisation (Swapo). Deze en andere bewegingen begonnen een lange oppositie tegen het apartheidsbewind en de kolonisatie. In 1966 startte de Zuid-Afrikaanse Grensoorlog en voerde Swapo, met haar gewapende tak het People's Liberation Army of Namibia, ook een gewapende opstand tegen het Zuid-Afrikaanse regime.

Ook internationaal was er verzet tegen het politieke systeem en de kolonisatie. De Verenigde Naties verwierp in 1946 het voorstel van Zuid-Afrika om Zuidwest-Afrika als vijfde provincie in te lijven. De VN verklaarde de Zuid-Afrikaanse bezetting herhaaldelijk illegaal en zijn aanwezigheid een bezetting, zoals in Resolutie 264, Resolutie 269 en Resolutie 435. Het land werd opgeroepen zich terug te trekken om Namibië onafhankelijk te maken. Vijf westerse landen, de Verenigde Staten, Canada, Frankrijk, de Bondsrepubliek Duitsland en het Verenigd Koninkrijk, vormden de Western Contact Group die een vreedzame oplossing van het conflict nastreefde. Zij dwongen Zuid-Afrika ertoe om ook met Swapo en de buurlanden te onderhandelen en hen niet uit te sluiten zoals ze deden bij onder andere de Turnhalle Constitutionele Conferentie in 1977 (waar men pseudo-onafhankelijke etnische regeringen wilde opzetten).

In 1988 werd resolutie 435 door alle partijen ondertekend en werd het onafhankelijkheidsproces in gang gezet. De Verenigde Naties stuurden de UNTAG-missie, met Martti Ahtisaari als hoofd, om de transitie bij te staan. In november 1989 vonden er verkiezingen voor de Grondwettelijke Vergadering plaats. Deze Grondwettelijke Vergadering legde de Grondwet vast. Op 21 maart 1990 werd het land onafhankelijk en kreeg het een nieuwe naam: Namibië. Walvisbaai en enkele eilanden voor de kust van Namibië bleven wel een kolonie van Zuid-Afrika. In 1994, met het einde van het apartheidsregime in Zuid-Afrika, werden deze gebieden uiteindelijk aan Namibië gegeven.

De eerste president van het land werd Sam Nujoma die zijn eed aflegde op de Onafhankelijkheidsdag. Swapo, de beweging waarvan Nujoma leider was, legde de wapens neer en werd een politieke partij. Haar strijders gingen deels op in het Namibische leger. Een democratisch meerpartijenstelsel werd ontwikkeld met verschillende politieke partijen. Swapo werd echter een zeer dominante partij die elke verkiezing won. In 2005 liet Nujoma na 15 jaar het presidentschap over aan zijn partijgenoot Hifikepunye Pohamba. Zijn opvolger was Hage Geingob.

De Angolese Burgeroorlog van 1975 tot 1988 had ook invloed op het leven van de Namibiërs in het noorden van het land, doordat het leidde tot een vluchtelingenstroom van zo'n dertigduizend Angolezen. In 1999 vond er in de Caprivi-regio een afscheidingspoging plaats door het Caprivi Liberation Army. Vanaf 2001 werd het gebied weer veilig verklaard.