Problem

Problem z ogromną liczbą samolotów bojowych, używanych przez wszystkie rodzaje sił zbrojnych Stanów Zjednoczonych pojawił się po zakończeniu II wojny światowej. Z ogólnej liczby pozostałych po zakończeniu działań bojowych maszyn, armia mogła przejąć około 20% samolotów. Dodatkowo rozwój nowego rodzaju napędu odrzutowego zwiastował zmierzch ery samolotów z napędem tłokowym. Tymczasem do czerwca 1946 roku na 30 lotniskach musiano rozlokować 34 000 powracających ze wszystkich frontów samolotów. Między innymi Clinton Naval Air Station w Oklahomie przyjęło 8000 samolotów w tym 1444 myśliwców Grumman F4F Wildcat. Lotnisko Walnut Ridge w Arkansas stało się schronieniem dla ponad 5500 samolotów bombowych w tym 87 Convair B-32 Dominator, które nawet nie weszły do aktywnej służby i przyleciały wprost z fabryki w Fort Worth w Teksasie. Amerykański Departament Obrony szacował, że pod koniec 1947 roku, na wszystkich dostępnych lotniskach, zmagazynowano sprzęt o łącznej wartości około 10 mld dolarów, czyli około 70 mld obecnych dolarów[1]. W ciągu roku zutylizowano samoloty o wartości 8 mln dolarów, dalsza utylizacja w takim tempie sparaliżowałaby działalność wielu baz na okres kilku lub kilkunastu lat.

Davis-Monthan Air Force Base

Poszukując rozwiązania zwrócono uwagę na bazę Davis-Monthan. Baza powstała w 1925 roku, kiedy to amerykański rząd za 19,5 dolara, kupił 650 akrów półpustynnych terenów w południowej części Arizony. Na wniosek okolicznych mieszkańców, powstałe lotnisko nazwano imieniem pochodzących z pobliskiego Tucson pilotów: Samuela Davisa i Oscara Monthana, którzy zginęli w 1921 i 1924 roku. W latach II wojny światowej na terenie bazy zlokalizowane było Centrum Szkolenia i Zgrywania załóg samolotów bombowych. Ostatni kursanci wzięli udział w szkoleniu w 1945 roku, po czym centrum rozwiązano. Baza wydawała się być idealnym miejscem do przechowywania nadwyżek latającego sprzętu. Głównym atutem były panujące na tym terenie warunki klimatyczne. Niewielkie wahania temperatury w ciągu doby, bardzo mała wilgotność powietrza rzędu 20% – 30%, jedne z najniższych w całym kraju opadów deszczu oraz wypalony słońcem twardy jak skała grunt. Takie warunki pozwalały przechowywać samoloty na wolnym powietrzu w środowisku nie narażającym je na korozję oraz bez potrzeby budowania hangarów i magazynów oraz wylewania betonowych pasów startowych i dróg kołowania, twarda nawierzchnia mogła utrzymać nawet najcięższe samoloty. Pod koniec stycznia 1946 roku do Davis-Monthan przyleciały pierwsze Douglas C-47 Skytrain i Boeing B-29 Superfortress. Do końca tego samego roku było tutaj już 679 sztuk B-29 i 241 C-47. Do końca 1947 roku na lotnisku przebywało już ok. 3000 samolotów różnego typu. Składowisko podporządkowano Dowództwu Obsługi Technicznej Lotnictwa Armii i oficjalnie nazwano 4105th Army Air Force Base Unit, w 1948 roku zmienioną na 3040th Aircraft Storage Depot. Składowane samoloty albo kanibalizowano, wymontowując z nich części zapasowe, albo pokrywano specjalnym kauczukowym kokonem, aby mogły doczekać lepszych dla siebie czasów i znowu wzbić się w powietrze.

Spadek liczby samolotów w bazie

Pierwsze znaczące uszczuplenie "zasobów" bazy miało miejsce już trzy lata po wojnie z powodu tzw. I kryzysu berlińskiego. Przywrócono wówczas do służby 150 bombowców B-29 i 120 samolotów transportowych C-47. Po zażegnaniu kryzysu bombowce pozostały na lotniskach w związku z przeprowadzeniem przez Związek Radziecki udanej próby wybuchu jądrowego, a C-47 jako tanie i niezawodne maszyny transportowe znalazły nabywców wśród wielu krajów odbudowujących po wojnie swoje własne lotnictwo cywilne.

 F-84 na cmentarzyskuWojna w Korei

Do 1950 r. na cmentarzysku panował względny spokój. Dopiero wybuch wojny w Korei ogołocił bazę z samolotów. W grudniu 1951 roku doliczono się 750 maszyn. Sytuacja odwróciła się w 1953 r. po zakończeniu konfliktu, na lotnisko zaczęły wracać Superfortece. Było to spowodowane nie tylko zakończeniem walk ale również wprowadzaniem do uzbrojenia nowych bombowców Convair B-36 Peacemaker, Boeing B-50 Superfortress i odrzutowego Boeing B-47 Stratojet. Niezbyt długo polatały B-50, które już w 1954 roku zaczęły trafiać do Davis-Monthan. W tym samym roku na cmentarzysku znajdowało się 1205 samolotów. Wśród nich jeden Consolidated B-24 Liberator oraz Junkers Ju 88.

 Widok z lotu ptaka na cmentarzysko w 1992 r.Era odrzutowców

W 1956 roku w Davis-Monthan pojawiły się niespotykane tam dotąd maszyny – pierwsze śmigłowce. Były to Sikorsky H-19 Chickasaw oraz pierwsze samoloty odrzutowe, Lockheed F-80 Shooting Star, Republic F-84 Thunderjet i koreański bohater North American F-86 Sabre. Trwały również przygotowania do przyjęcia jak do tej pory największych składowanych samolotów B-36, których 40 sztuk zajmowało tyle miejsca co 90 B-29. W 1959 roku sprzedano 110 transportowych Curtiss C-46 Commando oraz 94 Martin B-26 Marauder, które po modyfikacjach służyły jako latający strażacy. W 1960 roku na cmentarzysku przebywało około 4000 samolotów, z których około 1000 przeznaczonych było do zniszczenia poprzez pocięcie gilotyną. Rok później nastał kolejny kryzys w Berlinie. Tym razem był on spowodowany budową Muru Berlińskiego. Wstrzymał zniszczenie około 400 bombowców B-47. W 1964 roku 3040th Aircraft Storage Depot zmienił nazwę na Military Aircraft Storage and Disposition Center. W 1965 roku pojawiły się pierwsze bombowce Boeing B-52 Stratofortress, których cięcie rozpoczęto w 1971 r. Eskalacja konfliktu w Wietnamie dała drugą młodość samolotom z końca II wojny światowej Douglas A-1 Skyraider, które doskonale sprawdzały się w roli samolotu szturmowego nad niebem południowo-wschodniej Azji. Wietnam pozwolił ponownie wzbić się w powietrze wysłużonym C-47, których około trzydziestu przebudowano do pełnienia roli ciężkich samolotów wsparcia, "nowe" samoloty oznaczono jako Douglas AC-47 Spooky. W 1966 r. na terenie bazy otwarto muzeum Pima Air and Space Museum, które zostało udostępnione publiczności w 1976 roku. W 1969 roku na cmentarzysku przebywało 3576 samolotów i śmigłowców. Do wiosny 1970 roku do bazy przybyły wszystkie używane przez Strategic Air Command bombowce Convair B-58 Hustler. W 1971 roku, w związku ze spadkiem lotniczej aktywności Stanów Zjednoczonych w Wietnamie, Davis-Monthan zaczęło ponownie się zapełniać, doliczono się wówczas ponad 4500 maszyn, najliczniej reprezentowany był śmigłowiec Schweizer 300. Szczyt dostaw miał miejsce w 1973 r., kiedy to w przeciągu roku Davis-Monthan przyjęło 2130 maszyn, aby rok później doliczyć się 6030 samolotów, śmigłowców i rakiet, jako że do bazy trafiły pociski UGM-27 Polaris i Minuteman. W 1971 roku baza przeżyła niespodziewane i niespotykane w tej części kraju zjawisko atmosferyczne. 28 grudnia spadł śnieg, wywołało to spore poruszenie i obawy, jak dalece jego topnienie rozmiękczy grunt. Na szczęście nic się nie stało. W 1973 roku po raz pierwszy do Davis-Monthan przyjęto maszyny US Coast Guard. Rok wcześniej pojawiły się pierwsze General Dynamics F-111. Duża liczba przechowywanych North American F-100 Super Sabre, Convair F-102 Delta Dagger i Convair F-106 Delta Dart zaczęła być przerabiana w 1973 r. na latające cele, w takim przypadku maszyny kończyły zestrzelone w wodach Zatoki Meksykańskiej. Do 1976 roku w bazie przeważały statki powietrzne US Air Force, od 1977 r. najwięcej maszyn należało do US Navy (1108 samolotów i śmigłowców wobec 678 US Air Force). W 1981 roku pojawiły się cywilne Boeingi 707 należące do American Airlines. Były to maszyny odkupione od cywilnego przewoźnika w celu przerobienia ich na latające cysterny Boeing KC-135 Stratotanker. Samoloty te stanowiły źródło części zamiennych dla używanych przez siły powietrzne samolotów. Na początku lat 80. wycofano około 200 samolotów McDonnell Douglas A-4 Skyhawk, część trafiła do Singapuru i Malezji, a część dostarczyła części zamiennych do remontowanych i przeznaczonych na eksport maszyn. W tym okresie pojawił się również McDonnell Douglas F-4 Phantom II, których setki trafiły na pustynie Arizony. W ramach postanowień układów rozbrojeniowych pomiędzy Stanami Zjednoczonymi a Związkiem Radzieckim, ustalono procedury niszczenia bombowców B-52. Uszkadzano im w widoczny sposób stateczniki pionowe lub poziome a następnie pozostawiano w takim stanie na okres 120 dni aby dać czas sowieckim satelitom szpiegowskim na zrobienie zdjęć. W 1985 roku cmentarzysko zmieniło nazwę z dotychczasowej na Aerospace Maintenance and Regeneration Center. Pod koniec lat 80. zaczęły trafiać do Davis-Monthan pociski Cruise i MGM-31B Pershing II. Były one pozbawione głowicy bojowej, a z samych rakiet odzyskiwano paliwo, które wykorzystywano w innych pociskach. W 1989 roku do bazy dostarczono ostatni egzemplarz F-106. W 1990 roku Boeing 707 oznaczony jako Dash 80, będący jednym z prototypów tego zasłużonego dla lotnictwa cywilnego samolotów, po 18 latach spędzonych na pustyni odleciał do Seattle, aby znaleźć się w muzeum Boeinga. Całą trasę samolot pokonał z wysuniętym podwoziem. W 1993 roku pojawiły się pierwsze General Dynamics F-16 Fighting Falcon, które przybyły do Arizony z jednostek Air National Guard. W maju 2007 roku Aerospace Maintenance and Regeneration Center zostało przeniesione pod dowództwo 309th Maintenance Wing i zmieniło nazwę na obowiązującą do dnia dzisiejszego. Obecnie na terenie Davis-Monthan znajduje się około 4400[1] statków powietrznych. Cmentarzysko obejmuje obszar 11 km² i zatrudnia ponad pół tysiąca osób.