Arpitania (arpitan i włoski: Arpitania, francuski: Arpitanie) to kontrowersyjny termin oznaczający rzekomą jedność etniczną lub kulturową Alpy Zachodnie, reprezentowane przez głośniki francusko-prowansalskie (zwane arpitan).

"Arpitania" z grubsza odpowiada historycznemu hrabstwu Sabaudii i jego następcy — księstwu Sabaudii:

• Francja (Ain, Rodan, Sabaudia, Haute-Savoie, duża część departamentu Isère, południowe Franche-Comté). Wystający północno-zachodni (mniej więcej pas między Mâcon i Roanne) jest postrzegany jako językowo przejściowy między Arpitan, Occitan i innymi językami Oïl.
• Włochy (Dolina Aosty, części Piemontu, Faeto i Celle di San Vito w prowincji Foggia, w Apulii)
• Szwajcaria (Rumunia, z wyłączeniem północnej i zachodniej części Jury)

Terminy Arpitan i Arpitania ( Arpitanie) to neologizmy wymyślone w latach 70. przez Josepha Henrieta (ur. 1945), komunistycznego nauczyciela szkolnego, który był pod wpływem baskijskiego działacza Federico Krutwiga. W swojej Garaldea (opublikowanej w 1978), Krutwig nazywa Basków „Garalditans”, rzekomą rasą neolityczną, która, jak twierdził, istniała tysiące lat temu. Poszukując rasowych lub językowych pozostałości „Garalditans”, przeniósł się do Doliny Aosty w 1970 roku, konstruując baskijskie etymologie dla lokalnych nazw miejsc.

W Aoście Krutwig zaprzyjaźnił się z młodym maoistycznym działaczem Josephem Henrietem. Pod wpływem Krutwiga Henriet ogłosił miejscowego patois potomkiem neolitycznego „języka Garalditan”. Później zastąpił termin garalditan terminem harpitan, złożonym z patetycznych słów arpa „alp”, arpian „ ten, który pracuje na alpie”, oraz baskijska etymologia baskijska harri-pe „pod skałami” zaproponowana przez Krutwiga.

Około 1980 roku Harriet porzuciła inspirowany baskijstwem inicjał h-, proponując teraz „konfederację arpitańską” (Confédération arpitane) łączącą Sabaudię i Wallis. (ale nie wliczając mówiącego patois Vaud). Po niepowodzeniu swojego ruchu politycznego Arpitan przeszedł na emeryturę do życia prywatnego.

Termin arpitan od lat 90. znalazł zastosowanie poza bezpośrednią sferą działalności Henriet, zwłaszcza w przypadku korzystania z Internetu. Pichard (2009) sugeruje, że jego nowy sukces był spowodowany radosną rymowanką z Occitan i nieporęcznością alternatywy francoprovençal. Alternatywny termin patois, choć postrzegany z czułością w Szwajcarii, we Francji ma wydźwięk protekcjonalny lub „upokarzający”. Aliance Culturèla Arpitana została założona w 2004 roku.