Euskal Herriko baleazaleak ( History of Basque whaling )

Baskowie byli jednymi z pierwszych ludzi, którzy łowili wieloryby w celach komercyjnych, w przeciwieństwie do wielorybnictwa aborygeńskiego, i zdominowali handel przez pięć wieków, rozprzestrzeniając się w odległych zakątkach Północnego Atlantyku, a nawet docierając do południowego Atlantyku. Francuski odkrywca Samuel de Champlain, pisząc o baskijskim wielorybnictwie w Terranova (tj. Nowej Fundlandii), opisał ich jako „najmądrzejszych ludzi w tym łowieniu”. Na początku XVII wieku inne narody zaczęły poważnie zajmować się handlem, szukając Basków jako nauczycieli, „bo byli wtedy jedynymi ludźmi, którzy rozumieli wielorybnictwo”, ubolewał angielski odkrywca Jonas Poole.

Poznawszy fach, inne narody przyjęły ich techniki i wkrótce zdominowały rozwijający się przemysł – często z wyłączeniem swoich byłych instruktorów. Wielorybnictwo baskijskie osiągnęło szczyt pod koniec XVI i na początku XVII wieku, ale pod koniec XVII i na początku XVIII wieku zaczęło spadać. W XIX wieku był konający, ponieważ wieloryb prawy prawie wyginął, a wieloryb grenlandzki został zdziesiątkowany.