ปราสาทมัตสึโมโตะ (ญี่ปุ่น: 松本城; โรมาจิ: Matsumoto-jō; ทับศัพท์: มัตสึโมโตโจ) ตั้งอยู่ในเมืองมัตสึโมโตะ จังหวัดนางาโนะ เนื่องจากอยู่ไม่ไกลจากกรุงโตเกียว จึงมีนักท่องเที่ยวทั้งชาวญี่ปุ่นและชาวต่างประเทศไปเยี่ยมชมเป็นจำนวนมาก

ปราสาทนี้มีอีกชื่อหนึ่งว่า ปราสาทอีกา เนื่องจากผนังปราสาทมีสีดำ และปีกด้านต่าง ๆ ของปราสาทแผ่กางออกเหมือนปีกนก เป็นตัวอย่างหนึ่งของปราสาทที่สร้างบนพื้นที่ราบ ไม่ใช่บนเนินเขาหรือกลางแม่น้ำ

ประวัติความเป็นมาของปราสาทย้อนหลังไปได้ถึงยุคสงคราม ในช่วงเวลานั้น กองทัพโองาซาวาระได้สร้างป้อปราสาทขึ้นในบริเวณนี้ มีชื่อเรียกว่า ปราสาทฟูกาชิ ต่อมาป้อมปราสาทได้ถูกกองทัพทาเกดะยึดครองไปได้ และตกเป็นของโทกูงาวะ อิเอยาซุในเวลาต่อมา

ต่อมาเมื่อโทโยโตมิ ฮิเดโยชิ ได้มีคำสั่งให้อิเอยาซุย้ายไปปฏิบัติหน้าที่ในภูมิภาคคันโต ก็ได้มอบปราสาทให้อิชิงาวะ โนริมาซะ เป็นผู้ดูแลต่อ โนริมาซะและยาซูนางะผู้เป็นบุตรชาย ได้สร้างหอปราสาทและส่วนอื่น ๆ ได้แก่ หอปราสาท 3 หลัง หอดอนจอน หอเล็กทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือ อาคารที่พัก ประตูกลอง ประตูดำ คูปราสาท ปีกอาคารสามชั้น และชั้นย่อย ๆ ในปราสาท ซึ่งทั้งหมดยังคงเหลืออยู่จนถึงปัจจุบัน เชื่อกันว่าพื้นที่ปราสาทส่วนใหญ่แล้วสร้างเสร็จสมบูรณ์เมื่อประมาณปี 1593-1594

ในปี พ.ศ. 2415 (ค.ศ. 1872) ซึ่งเป็นช่วงยุคการปฏิรูปเมจิ หอปราสาทถูกนำออกประมูลขายและกำลังจะถูกรื้อถอน แต่อิจิกาวะ เรียวโซ ได้ร่วมกับชาวเมืองมัตสึโมโตะช่วยกันรักษาปราสาทไว้ ประตูดำชั้นสองและกำแพงข้างประตูถูกสร้างขึ้นใหม่ในปี พ.ศ. 2533 (ค.ศ. 1990) และต่อมาประตูกลองรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสก็ถูกสร้างขึ้นใหม่ในปี พ.ศ. 2542 (ค.ศ. 1999)

ปัจจุบันปราสาทมัตสึโมโตะได้ขึ้นทะเบียนเป็นสมบัติประจำชาติญี่ปุ่น