Mitologia i starożytność  Budynek w Chorze. Na parterze Muzeum Morskie Pelikan Petros – maskotka wyspy Wiatraki na Mykonos Cerkiew Panagia Paraportiani Latarnia morska Armenistis Lotnisko na Mykonos

Według mitologii wyspa została nazwana na cześć bohatera Mykonosa, syna Eneusza z Karistos (według Stefanosa z Bizancjum). Mykonos był ojcem Xanthippi, która karmiła go własnym mlekiem, gdy był więziony, aby nie umarł z głodu[1] . Wyspa została najpierw skolonizowana przez Egipcjan, Fenicjan i Minojczyków, a następnie przez Jonów. Strabon wspomina, że mieszkańcy wyspy byli łysi, podczas gdy inni pisarze przesadnie opisują, że byli bezwłosi od dzieciństwa. Starożytni postrzegali ich za chciwych i nastawionych na dochód, co znalazło odzwierciedlenie w powiedzeniu „sąsiad Mykonios”[2] .

Archeolodzy znaleźli ślady jońskich osadników na Mykonos z około IX wieku p.n.e. Jednakże większość wykopalisk dowodzi, że osadnicy na wyspie pojawili się już około III tysiąclecia p.n.e.[3] W zatoce Ftelia, na północnym wybrzeżu wyspy, na niskim wzgórzu zlokalizowana była osada z epoki neolitu. Najstarsze budynki zbudowane były ok. 5000 lat temu. Osadę zamieszkiwano przez kilka stuleci. Opuszczono ją mniej więcej w tym samym czasie, w którym opuszczono osadę na niezamieszkałej dziś wyspie Saliagos[4].

Mykonos zostało podbite przez Cesarstwo Rzymskie wraz z innymi wyspami, a następnie stało się prowincją Bizantyńczyków i zachowało swoje zwyczaje i religię prawosławną aż do początku XVIII wieku.

Średniowiecze

W 1204 Konstantynopol został zdobyty przez uczestników IV krucjaty i powstało Cesarstwo Łacińskie. W kolejnych latach krzyżowcy rozpoczęli podbój wysp Morza Egejskiego. Tinos i Mykonos zostały podbite przez braci Andrzeja i Geremia Ghisi, należeli do słynnej rodziny Ghisi z Wenecji i byli siostrzeńcami doży Enrico Dandolo.

Andrzej został pierwszym łacińskim gubernatorem wyspy pod panowaniem księcia archipelagu Marco I Sanudo. Następcą Andrzeja został jego syn Bartłomiej I Ghisi, który na krótko przed śmiercią w 1303 roku otrzymał w prezencie Kiea i Serifos odbite przez Wenecjan z rąk Bizancjum[potrzebny przypis]. Ostatnim potomkiem rodziny, który władał Mykonos, był Jerzy III Ghisi, po którego bezpotomnej śmierci w 1390 wyspa została przekazana w ręce Republiki Weneckiej[5][6].

Wenecjanie rządzili Mykonos do 1537 roku, kiedy wyspa została zaatakowana przez Hayreddina, urodzonego w Grecji admirała osmańskiego sułtana Sulejmana Wspaniałego. Mykonos od tego czasu było w posiadaniu Turków, w przeciwieństwie do sąsiedniego Tinos, który pozostał z Wenecjanami przez około dwa stulecia.

Nowożytność

Turcy pod przywództwem kapudana paszy narzucili system samorządu składający się z gubernatora i wyznaczonej rady syndyków. Kiedy zamek Tinos został zdobyty przez Turków w 1718 roku, ostatni z Wenecjan wycofał się z regionu.

Aż do końca XVIII wieku Mykonos prosperowało jako centrum handlowe, oprócz regularnych nalotów piratów, przyciągało wielu imigrantów z pobliskich wysp. W czerwcu 1794 roku w głównym porcie wyspy rozegrała się bitwa pomiędzy brytyjskimi i francuskimi okrętami.

W 1821 roku wybuchła wojna o niepodległość Grecji przeciwko Imperium Osmańskiemu, w której Mykonos odegrało ważną rolę. Arystokratka i bohaterka narodowa, Mando Mawrojenus, kierując się ideami oświecenia, poświęciła rodzinny majątek na walkę z Turkami. W 1830 roku Grecja stała się niepodległym państwem.

W 1887 roku, po zatonięciu angielskiego parowca VOLTA na północnym wybrzeżu wyspy, podjęto decyzję o budowie latarni morskiej „Varvoulakas” (obecnie Armenistis). Ostatecznie, w 1891 roku, budowę tego projektu podjęła i zakończyła francuska firma Lighthouse Company. Wysokość kamiennej latarni wynosi 19 metrów. Mechanizm oryginalnej lampy, wykonany przez firmę SAUTER LEMONIER, został nagrodzony przez Międzynarodową Wystawę Paryską i działał na szczycie latarni aż do 1983 roku. Od tego czasu jest eksponowany na dziedzińcu Muzeum Morskiego.

Współczesność

W 1923 roku, po zakończeniu wojny grecko-tureckiej, uchodźcy z Azji Mniejszej osiedlili się na wyspie, wzbogacając społeczeństwo i kulturę, i uczynili Mykonos centrum włókienniczym[7].

Głównym miastem wyspy jest Chora, zabudowana jak wiele egejskich miast, małymi, gustownymi, białymi domami, o przeważającym, niebieskim kolorze stolarki drzwi i okien, bogato ukwieconymi, usytuowanymi wzdłuż wąskich, krętych uliczek. Atrakcją jest także lokalny, oryginalny styl budownictwa, nawiązujący jeszcze do epoki mykeńskiej i specyficznie ornamentowany.

Wyspa stała się popularna wśród turystów po II wojnie światowej. Chociaż jeszcze na początku lat 80. XX w. liczyła tylko ok. 3700 stałych mieszkańców (z czego ok. 2800 w głównym mieście Mykonos), już wówczas w sezonie codziennie przybywały na nią nawet po 2-3 duże statki wycieczkowe, cumujące na cały dzień na redzie Chory. Obsługa ich pasażerów stała się podstawą utrzymania miejscowej ludności[8]. Wyspa nie ma wielu zabytków, ale liczne plaże i krystalicznie czyste morze przyciągają miłośników sportów wodnych. Istnieje rozbudowana sieć usług: rejsy żaglowe, jachty motorowe, jet ski, windsurfing, kitesurfing, nurkowanie.

Wyspa na tle innych greckich wyróżnia się największą otwartością dla turystów LGBT[9]. Mykonos jest uznawane za jeden najpopularniejszych ośrodków wakacyjnych wybieranych przez gejów i lesbijki[10][11].