Zamek w Stirling (ang. Stirling Castle, gael. Caisteal Shruighlea) – zamek w Stirling, w środkowej Szkocji, położony na skale dominującej nad miastem, w przeszłości strzegący najbardziej na wschód wysuniętej przeprawy mostowej przez rzekę Forth, którędy przebiegał jeden z głównych szlaków łączących północną i południową część kraju. Jako miejsce koronacji i siedziba wielu szkockich królów, a także licznych starć z Anglikami, jest jednym z najbardziej znaczących zamków w kraju oraz przedmiotem szkockiej dumy narodowej.
Najstarsza wzmianka o zamku pochodzi z około 1110 roku, choć prawdopodobnym jest, że miejsce to ufortyfikowane zostało dużo wcześniej. Wówczas musiał on już pełnić funkcję rezydencji królewskiej, bowiem w 1124 roku zmarł tutaj król Szkocji Aleksander I. W 1174 roku zamek w Stirling był jednym z pięciu przekazanych królowi Anglii Henrykowi II na mocy traktatu z Falaise, pozostającemu w mocy do 1189 roku[1][2].
Podczas I wojny o niepodległość Szkocji (1296–1328) zamek wielokrotnie przechodził z rąk do rąk. W 1296 roku został zdobyty przez Anglików pod przywództwem Edwarda I, a w roku następnym odbity przez Williama Wallace’a po zwycięskiej bitwie przy moście Stirling. Anglicy ponownie zdobyli fortecę w 1298 roku po wygranej w bitwie pod Falkirk. Odbity w 1299 roku, w 1304 roku była to ostatnia znacząca twierdza znajdująca się pod kontrolą Szkotów. W tym też roku upadł on po ponownym oblężeniu przez Edwarda I. W 1314 roku siły szkockie pod dowództwem Roberta I zdobyły zamek, po zwycięstwie pod Bannockburn. Nie chcąc by twierdza ponownie wpadała w ręce nieprzyjaciela, Robert I nakazał jej rozebranie. W 1336 roku pozostałości zamku zajęte zostały przez Anglików, którzy podjęli się jego odbudowy. Po raz ostatni Szkoci odbili zamek w 1342 roku[1][2].
W XV i XVI wieku zamek poddany został gruntownej przebudowie w stylu renesansowym z inicjatywy króla Szkocji Jakuba IV (panującego w latach 1488–1513), a następnie jego syna Jakuba V (1513–1542), którego koronacja odbyła się na zamku. W Stirling koronowani byli i mieszkali także Maria I (1542–1567) oraz Jakub VI (1567–1625), ten ostatni do objęcia tronu angielskiego w 1603 roku[1][2].
W latach 1708–1714, w obliczu powstań jakobickich, dokonano rozbudowany zamkowych fortyfikacji. W 1746 roku, podczas drugiej wielkiej rebelii, zamek oblegany był bez powodzenia przez pretendenta do tronu brytyjskiego, Karola Edwarda Stuarta. Był to ostatni raz, gdy zamek doświadczył działań wojennych[1].
Do 1964 roku na zamku mieściły się koszary[1]. Współcześnie zamek umieszczony jest w rejestrze zabytków i udostępniany jest zwiedzającym[2].
Dodaj komentarz