Μαυσωλείο της Γάλλας Πλακιδίας

Εσωτερική άποψη, που δείχνει το νότιο σκέλος.

Ο Καλός Ποιμήν στο τύμπανο του βόρειου σκέλους.

Τμήμα του θόλου (του βόρειου σκέλους) με το τόξο του: είναι το πιο ωραίο τόξο, με κλαδιά γεμάτα φρούτα. Επίσης η οροφή με τον σταυρό στο κέντρο της.

Το "μαυσωλείο" της Γάλλας Πλακιδίας, χτισμένο το 425-450, είναι ένα σταυροειδές παρεκκλήσιο ή χώρος προσευχής, που αρχικά γειτνίαζε με τον νάρθηκα της Εκκλησίας του Τιμίου Σταυρού (Santa Croce) στη Ραβέννα. [1] [2] Ήταν αφιερωμένο στον Άγιο Βικέντιο.

Η Αελία Γάλλας Πλακιδίας, η πιθανή προστάτιδα της κατασκευής του κτηρίου, ήταν η κόρη του Θεοδόσιου Α΄ και της Γάλλας. Μεγαλωμένη από τη Σερένα, σύζυγο του Στιλίχωνα, η Γ. Πλακιδία είχε γίνει νωβελλίσσιμη (ευγενεστάτη) στα νιάτα της και έλαβε ένα ανάκτορο από τον πατέρα της στην Κωνσταντινούπολη. [2] Είχε μία προχωρημένη εκπαίδευση, τόσο κοσμική, όσο και θρησκευτική, όπως φαίνεται από τις επιστολές της. Παντρεύτηκε τον Αταούλφο, βασιλιά των Βισιγότθων το 414 στην Ισπανία, αφού μετακόμισε στη Δύση, αν και αυτός απεβίωσε σύντομα· μετά η Πλακιδία παντρεύτηκε τον πατρίκιο Κωνστάντιο (αργότερα Κωνστάντιο Γ΄ της Δύσης) το 417. Τα παιδιά τους ήταν η Γιούστα Γκράτα Ονωρία και ο Βαλεντινιανός Γ΄ της Δύσης. Ο Κωνστάντιος Γ΄ έγινε συναυτοκράτορας το 421 από τον Ονώριο της Δύσης, ο οποίος δεν είχε κληρονόμο, έτσι η Πλακιδία έγινε Αυγούστα. Όμως ο Κωνστάντιος Γ΄ απεβίωσε τον ίδιο χρόνο και η Γάλλα Πλακιδία επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη. Όταν ο Ονώριος απεβίωσε το 423, ο Πριμικήριος (αρχιγραμματέας) Ιωάννης ανακηρύχθηκε ως Αύγουστος στη Δύση. Στη συνέχεια ο Θεοδόσιος Β΄ Αύγουστος στην Ανατολή, μετακινήθηκε στη Δύση για να καταστήσει τον Βαλεντινιανό ως Αυτοκράτορα στη Δύση αντί του Ιωάννη, διορίζοντας τον Βαλεντινιανό ως καίσαρα.

Το κτίριο χρονολογείται μετά το 425. Εκείνο το έτος ο εξαετής Βαλεντινιανός Γ΄ ανέλαβε τα καθήκοντά του ως Αύγουστος το 425 και ο τίτλος της Πλακιδίας ως Αυγούστας εξασφαλίστηκε πάλι, καθώς κυβερνούσε ως αντιβασίλισσα για τον γιο της για δώδεκα χρόνια. Η πολιτική της επιρροή εξασθένιζε με την αυξανόμενη ωριμότητα του γιου της και την ανάδειξη του πατρικίου Φλαβίου Αετίου το 430, αλλά η Γάλλα Πλακιδία παρέμεινε αρκετά ισχυρή έως ότου απεβίωσε το 450. Ήταν ενεργή προστάτης θρησκευτικών ιδρυμάτων, κτίζοντας εκκλησίες στη Ραβέννα, τη Ρώμη και την Ιερουσαλήμ. [2] Συνέβαλε στην ανακαίνιση του Αγ. Παύλου του εκτός των Τειχών (San Paolo fuori le Mura), όπως καταγράφηκε σε επιγραφή εκεί.[3]

Μία βασιλική στη Ραβέννα αφιερωμένη στον Άγ. Ιωάννη τον Ευαγγελιστή (San Giovanni Evangelista) χτίστηκε επίσης από τη Γ. Πλακιδία μετά το 425. Αυτή έγινε σε ανάμνηση της σωτηρίας της Αυγούστας και των παιδιών της από μία απειλητική καταιγίδα κατά τη διάρκεια ενός θαλάσσιου ταξιδιού και ήταν διακοσμημένη με πορτρέτα εκείνης και άλλων μελών της δυναστείας του Θεοδοσίου [1] Η βασιλική δεν επέζησε του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Σύμφωνα με τη μεσαιωνική Liber Pontificalis Ecclesiae Ravennatis (Ποντιφική Βίβλο της Εκκλησίας της Ραβέννας), μία επιγραφή στην αψίδα αυτής της βασιλικής ανέφερε τα κτήρια ως ex-voto (αφιερωμένα) από ευγνωμοσύνη για τη διάσωση της Γ. Πλακιδίας από τη θάλασσα. Η Liber Pontificalis ισχυρίζεται επίσης ότι η ταφή της ήταν στο "μοναστήρι του Αγίου Ναζαρίου στη Ραβέννα". Αυτός ο ισχυρισμός, που αρχικά πιθανότατα έγινε στη Ρώμη, είναι η πιθανή προέλευση της εσφαλμένης αντίληψης ότι η Γ. Πλακιδία τάφηκε στη Ραβέννα και όχι στη Ρώμη, η οποία κορυφώθηκε στον ισχυρισμό των κατοίκων της Ραβέννας ότι εκείνη τάφηκε στο παρεκκλήσιο, που είναι τώρα γνωστό ως "μαυσωλείο της Γ. Πλακιδίας". [4]

Το κτίριο ήταν παλαιότερα χώρος προσευχής της Εκκλησίας του Τιμίου Σταυρού και τώρα περιέχει τρεις σαρκοφάγους. Η σαρκοφάγος στα δεξιά αποδίδεται στον γιο της Βαλεντινιανό Γ΄ ή στον αδελφό της Ονώριο. Η σαρκοφάγος στα αριστερά αποδίδεται στον σύζυγό της Κωνστάντιο Γ΄. Η μεγάλη σαρκοφάγος εθεωρείτο της Γάλλας Πλακιδίας (απεβ. 450). Το βαλσαμωμένο σώμα της λέγεται ότι τέθηκε εδώ σε καθήμενη στάση, ενδεδυμένο με τον αυτοκρατορικό μανδύα. Όμως το 1577 το περιεχόμενο της σαρκοφάγου κάηκε από ατύχημα.

Το μαυσωλείο ήταν κάποτε συνδεδεμένο με τον νάρθηκα του Τιμίου Σταυρού, την εκκλησία του αυτοκρατορικού παλατιού, κτισμένου το 417, αλλά τώρα πια σε ερείπια. Από τον 5ο αι. το έδαφος έχει υψωθεί 1,5 μ. με σκοπό να μείνει επάνω από την ανερχόμενη στάθμη της άνω Αδριατικής ακτής.

↑ 1,0 1,1 Leatherbury, Sean V. (2018). «Ravenna, churches of». Στο: Nicholson, Oliver. The Oxford Dictionary of Late Antiquity (στα Αγγλικά). 1. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-866277-8. ↑ 2,0 2,1 2,2 Nathan, Geoffrey (2018). «Galla Placidia, Aelia (c.388–450)». Στο: Nicholson, Oliver. The Oxford Dictionary of Late Antiquity (στα Αγγλικά). 1. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-866277-8. ↑ Schoolman, Edward M. (2016). Rediscovering Sainthood in Italy : hagiography and the late antique past in medieval Ravenna. New York, NY: Palgrave Macmillan. σελ. 8. ISBN 978-1-349-93225-2. OCLC 957739290. ↑ Schoolman, Edward M. (2016). Rediscovering Sainthood in Italy: Hagiography and the Late Antique Past in Medieval Ravenna (στα Αγγλικά). Springer. σελ. 12. ISBN 978-1-349-93225-2.