دوره بیزانس

بر طبق افسانه‌ها، در زمان سلطنت جاستین اول، خواهرزاده وی جوستینین به توطئه علیه تاج و تخت متهم شده و به اعدام محکوم شده بود، از حضور مقدسین سرگیوس و باکوس در برابر جاستین جلوگیری شد و به خاطر بی گناهی جوستینین تعهد کرد. با این تعهد او آزاد شد و به عنوان سزار به زندگی خود ادامه داد و با قدردانی قول داد که هنگامی که امپراتور شد کلیسایی را به مقدسین اختصاص دهد. ساخت این کلیسای مقدسین سرجیوس و باکوس، بین سالهای ۵۲۷ تا ۵۳۶ میلادی، از اولین اقدامات سلطنت جوستینین اول بود.[۱]

 نمای کلی از مسجددوره عثمانی

پس از فتح قسطنطنیه توسط عثمانی در سال ۱۴۵۳، این کلیسا تا زمان سلطنت بایزید دوم دست نخورده باقی ماند. سپس در بین سالهای ۱۵۰۶ تا ۱۵۱۳ به یک مسجد تبدیل شد.[۲] در سال ۱۷۴۰ توسط وزیر اعظم وقت، مسجد مورد بازسازی و احیاء قرار گرفت. خسارات ناشی از زمین لرزه‌های سال ۱۶۴۸ و ۱۷۶۳ در سال ۱۸۳۱ و در دوره سلطنت سلطان محمود دوم تعمیر شد. در سال ۱۷۶۲ اولین مناره مسجد ساخته شد و در سال ۱۹۴۰ تخریب شد و دوباره در سال ۱۹۵۶ ساخته شد.[۳] سرعت فروپاشی و تخریب ساختمان که قبلاً به دلیل رطوبت و زمین لرزه در طی قرن‌ها صورت می‌گرفت، پس از ساخت راه‌آهن شتاب بیشتری گرفت. قسمت‌هایی از سنت پیتر و پولس در جنوب ساختمان برای قرار دادن خط ریلی تخریب شده‌اند. خسارات دیگر ناشی از استفاده ساختمان به عنوان مسکن پناهندگان در جنگهای بالکان بود.[۳] با توجه به تهدیدهای فزاینده مربوط به این ساختمان، سالها پیش این بنا به لیست بازدید یونسکو از بناهای در معرض خطر اضافه شد. صندوق جهانی آثار تاریخی در سالهای ۲۰۰۲، ۲۰۰۴ و ۲۰۰۶ آن را عنوان یک بنا در معرض خطر معرفی کرد. پس از مرمت گسترده‌ای که چند سال به طول انجامید و در سپتامبر ۲۰۰۶ به پایان رسید، این مکان دوباره برای بازدید عموم و برای عبادت گشوده شد.

↑ Freely (2000), p. 137 ↑ Müller-Wiener (1977), p. 182 ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ Müller-Wiener (1977), p. 182