Himalaya hay Hy Mã Lạp Sơn là một dãy núi ở châu Á, phân chia tiểu lục địa Ấn Độ khỏi cao nguyên Tây Tạng. Mở rộng ra, đó cũng là tên của một hệ thống núi hùng vĩ bao gồm cả Himalaya theo đúng nghĩa của từ này, Karakoram, Hindu Kush và các dãy núi nhỏ khác trải dài từ dãy núi Pamir. Tên gọi này bắt nguồn từ tiếng Sanskrit himālaya, một từ kép mang ý nghĩa "nơi ở của tuyết" (từ chữ hima "tuyết", và ālaya "nơi ở"; xem thêm Himavat).

Himalaya là dãy núi cao nhất Trái Đất và là nơi của 14 đỉnh núi cao nhất thế giới: các đỉnh cao trên 8.000 m, bao gồm cả đỉnh Everest. Để thấy được kích thước khổng lồ của những đỉnh núi trong dãy Himalaya, có thể so với đỉnh Aconcagua trong dãy Andes, với độ cao 6.962 m, là đỉnh cao nhất bên ngoài Himalaya, trong khi hệ thống núi Himalaya có trên 50 ngọn núi khác nhau đạt chiều cao vượt quá 7.200 m. Dãy Himalaya cũng là nơi khởi nguồn của 3 hệ thống sông lớn trên thế giới, đó là lưu vực các sông như sông Ấn, sông Hằng-Brahmaputra và sông Dương Tử. Khoảng 750 triệu người sống trên lưu vực của các con sông bắt nguồn từ dãy Himalaya, tính luôn cả Bangladesh.

Được nâng lên bởi sự hút chìm của mảng kiến ​​tạo Ấn Độ dưới mảng Á-Âu, dãy Himalaya chạy theo hướng tây-tây bắc đến đông-đông nam trong một vòng cung dài 2.400 km (1.500 mi). Neo phía tây của nó, Nanga Parbat, nằm ngay phía nam của khúc quanh cực bắc của sông Indus. Neo phía đông của nó, Namcha Barwa, nằm ở phía tây của khúc quanh lớn của sông Yarlung Tsangpo (thượng nguồn của sông Brahmaputra). Dãy núi Himalaya giáp phía tây bắc bởi dãy Karakoram và dãy Hindu Kush. Ở phía bắc, chuỗi được tách ra khỏi cao nguyên Tây Tạng bởi một thung lũng kiến ​​tạo rộng 50–60 km (31-37 mi) được gọi là Indus-Tsangpo. Hướng về phía nam vòng cung của dãy Himalaya được bao quanh bởi Đồng bằng Ấn-Hằng rất thấp. Phạm vi thay đổi về chiều rộng từ 350 km (220 mi) ở phía tây (Pakistan) đến 150 km (93 mi) ở phía đông (tỉnh Arunachal Pradesh). Himalaya khác biệt với các dãy lớn khác của Trung Á, mặc dù đôi khi thuật ngữ 'Himalaya' (hay 'Đại Hy Mã Lạp Sơn') được sử dụng một cách ít thông dụng hơn để bao gồm Karakoram và một số phạm vi khác.

Dãy Himalaya có 52,7 triệu người sinh sống, trải khắp 5 quốc gia: Bhutan, Trung Quốc, Ấn Độ, Nepal và Pakistan. Phạm vi Hindu Kush ở Afghanistan và Hkakabo Razi ở Myanmar thường không được tính, nhưng cả hai đều có (cùng với Bangladesh) một phần của hệ thống sông Hindu Kush Himalaya (HKH). Himalaya có ảnh hưởng sâu sắc đến khí hậu của khu vực, giúp giữ mưa gió mùa trên đồng bằng Ấn Độ và hạn chế lượng mưa trên cao nguyên Tây Tạng. Himalaya đã định hình sâu sắc các nền văn hóa của tiểu lục địa Ấn Độ, với nhiều đỉnh núi thuộc dãy núi Himalaya được coi là linh thiêng trong Ấn Độ giáo, Phật giáo và Kỳ Na giáo.