Tehran an jî Taran (bi farsî: تهران), paytext ku mezintirîn bajarê Îranê ye û mezintirîn bajarê parêzgeha Tehranê ye. Bajar bi nifûsa derdora neh milyon li bajêr û bi nifûsa 16 milyonê li metropola Tehrana Mezin, Tehran bajarê herî qerebalixê Îran û Asyaya Rojavayî ye. Piştî bajarê Qahîreyê duyem mezintirîn metropola li Rojhilata Navîn e. Li gel komên din ên etnozimanî yên li bajêr ku bi zimanê farisî diaxivin û bi kesên asîmîle bûyî re, piraniya nifûsa bajêr faris in ku bi rêjeya 99% ji wan bi zimanê farisî diaxivin.

Di serdema kevnar a klasîk de, beşek ji axa Tehrana îro ji bajarê Rageş (bi navê îro Ray) ku bajarekî navdar ê Medyayê bû di êrîşên serdema navîn ên ereb, tirk û mongolan de hatiye wêrankirin. Bajarê kevnar Rageş û bi navê îro Raya nûjen di nav devera metropolê ya Tehrana Mezin de niha winda bûye.

Tehran cara yekem di sala 1786an de ji aliyê Axa Mihemed Xanê xanedana Qacaran ve wek paytexta Îranê hatiye diyarkirin. Ji bo ku xwe ji aliyên dijber ên xanedanên îranî yên berê yên desthilatdar dûr bixin, piştre di dema Şerên Rûs û Îranê de ji Îranê veqetiyan. Di dîrokê de li Îranê paytext gelek caran hatiye guheztin, lê Tehran 32em car e ku ji aliyê farisan ve wekê bajarê paytext hatiye dîyarkirin. Xebatên avahîsaziyê yên mezin di salên 1920an de dest pê kirin û Tehran ji sedsala 20an vir ve bûye cihek koçberên girseyiyê navxweyiyê li seranserê Îranê.

Li Tehranê gelek şûnwarên dîrokî hene ku di nav de kompleksên padîşahên Golistanê Sa'dabad û Niavaran ku her du xanedanên dawî yên Dewleta Împeratoriya berê ya Îranê di nav de ne.

Nîşaneyên Tehranê ev in: Birca Azadî, bîrdariya ku di bin serweriya Mihemed Riza Şahê Xanedaniya Pehlewî de di sala 1971ê de bi boneya 2500 saliya Împeratoriya Farisî hatiye çêkirin, Birca Mîladê ku şeşemîn birca herî bilind a cîhanê ye di sala 2007an de hatiye temam kirin û Pira Tabîatê jî di sala 2014an de hatiye temam kirin.

Veguhastina Tehranê ji hêla Balafirgeha Navneteweyî ya Îmam Xumeynî ve ku li kêleka Balafirgeha Mehrabad a navxweyî ye rawestgehek trenê ya navendî, Metroya Tehranê, pergala derbasbûna bilez a otobusê, trolleybusan û bi toreyek mezin a otobanê tê pêkanîn.

Planên veguhestina paytextê ji Tehranê ji bo herêmeke din ji ber qirêjiya hewayê û erdhejan heta niha nehatine pejirandin. Lêkolînek sala 2016an li ser 230 bajaran li çaraliyê cîhanê ku ji hêla Mercerê ve hatiye lêkolînkirin Tehran ji hêla kalîteya jiyana mirovan ve di rêza 203an de hatiye tomar kirin.