Kıbrıs Cumhuriyeti
bağlamı Kıbrıs Cumhuriyeti
Kıbrıs Cumhuriyeti (Yunanca: Κυπριακή Δημοκρατία, Kipriaki Dimokratia), Doğu Akdeniz'de yer alan Kıbrıs'ta, fiilî olarak adanın güneyini, hukukî olarak adanın tamamını yöneten devlettir.
Britanya kolonisi iken 1960'ta Birleşik Krallık'tan bağımsızlığını kazandı ve 1961 yılında İngiliz Milletler Topluluğu'na katıldı. Türkiye, Birleşik Krallık ve Yunanistan'ın garantörlüğü altında Kıbrıslı Türkler ve Kıbrıslı Rumlar ortaklığında kurulmuştur. 1974'te Yunanistan'daki askerî cunta desteği ile Kıbrıs'ta enosis amaçlı demonimçi Rumların darbe yapması sonucunda Türkiye, Kıbrıs'a harekât düzenledi. Bunlarla birlikte adanın kuzeyinde Kıbrıs Türkleri'nin yönetiminde politik bir düzenin oluşmasına neden oldu. Bu siyâsî olaylarla Kıbrıs Sorunu ortaya çıktı. 1983 yılında Türkiye'nin de facto yönetim olan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin bağımsızlığını tanımasının ardından Türkiye'de Güney Kıbrıs Rum Yönetimi olarak adlandırılmaya...Devamını oku
Kıbrıs Cumhuriyeti (Yunanca: Κυπριακή Δημοκρατία, Kipriaki Dimokratia), Doğu Akdeniz'de yer alan Kıbrıs'ta, fiilî olarak adanın güneyini, hukukî olarak adanın tamamını yöneten devlettir.
Britanya kolonisi iken 1960'ta Birleşik Krallık'tan bağımsızlığını kazandı ve 1961 yılında İngiliz Milletler Topluluğu'na katıldı. Türkiye, Birleşik Krallık ve Yunanistan'ın garantörlüğü altında Kıbrıslı Türkler ve Kıbrıslı Rumlar ortaklığında kurulmuştur. 1974'te Yunanistan'daki askerî cunta desteği ile Kıbrıs'ta enosis amaçlı demonimçi Rumların darbe yapması sonucunda Türkiye, Kıbrıs'a harekât düzenledi. Bunlarla birlikte adanın kuzeyinde Kıbrıs Türkleri'nin yönetiminde politik bir düzenin oluşmasına neden oldu. Bu siyâsî olaylarla Kıbrıs Sorunu ortaya çıktı. 1983 yılında Türkiye'nin de facto yönetim olan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin bağımsızlığını tanımasının ardından Türkiye'de Güney Kıbrıs Rum Yönetimi olarak adlandırılmaya başlanmıştır. Kıbrıs Cumhuriyeti, gelişmiş bir ülke olarak 1 Mayıs 2004 tarihinde Avrupa Birliği üyesi oldu. 1 Ocak 2008 tarihinden itibaren de Euro kullanmaya başladı.
Kıbrıs'ın kuzeyinde yaklaşık 30.000'e yakın Türk Silahlı Kuvvetleri askeri, Ağrotur ve Dikelya üslerinde 3.500 civarında Birleşik Krallık askeri ve Yeşil Hat bölgesinde 928 kişilik Birleşmiş Milletler Barış Gücü personeli bulunmakta, adanın kuzeydeki üçte birlik bölümünde Kıbrıslı Türkler ve çoğunlukla Türkiye göçmenleri, geri kalan üçte ikisinde ise genel olarak Kıbrıslı Rumlar yaşamaktadır.
Kıbrıs Cumhuriyeti 2016 itibarıyla yıllık 3,2 milyon turist tarafından ziyaret edilmektedir.
Kıbrıs Cumhuriyeti, Birleşmiş Milletlere üye devlet olarak uluslararası alanda tanınmış bir ülkedir. Kıbrıs adası civarındaki sular hukuken kendi egemenliği altında olmak üzere, adanın %3'lük kısmı bağımsızlık anlaşmasına göre Birleşik Krallık'ın askerî üssü olarak yönetimi altındadır. Ada de facto olarak dört ayrı parçaya bölünmektedir:
- Adanın güneyi etkin olarak Kıbrıs Cumhuriyeti'nin kontrolü altında;
- Adanın kuzeyi Birleşmiş Milletler ve Avrupa Konseyi'ne göre, Türkiye'nin işgali altındadır. Bağımsızlığını tek taraflı ilan eden Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinin sadece Türkiye ile diplomatik ilişkisi bulunmaktadır.
- Birleşmiş Milletler kontrolündeki Yeşil Hat, adayı iki bölgeye ayırır; ve
- İki Birleşik Krallık askerî üssü (Ağrotur ve Dikelya).
Hakkında daha ayrıntılı Kıbrıs Cumhuriyeti
- Para birimi Euro
- arama kodu +357
- İnternet etki alanı .cy
- Mains voltage 240V/50Hz
- Democracy index 7.56
- Nüfus 1141166
- Alan 9242
- Sürüş tarafı left
- Osmanlı dönemi
Osmanlı İmparatorluğu'nda denizci olan Piri Reis'in Kitab-ı Bahriye adlı eserinde yer verdiği tarihi Kıbrıs haritası.[1]Kıbrıs, Osmanlı İmparatorluğu'nun kontrolüne geçmeden önce, Doğu Akdeniz'deki Osmanlı'ya ait gemilerine akın yapan Hristiyan korsanlarının sığınağı haline gelmişti.[2] Bu korsanlar genellikle deniz ticaret gemilerine ve hacca giden yolculara saldırarak buradaki yol güvenliğini yok etmekteydi.[3] Bunun gibi nedenlerden dolayı Kıbrıs'ın alınması gerekli görüldü.[4]
...Devamını okuOsmanlı dönemiAz oku Osmanlı İmparatorluğu'nda denizci olan Piri Reis'in Kitab-ı Bahriye adlı eserinde yer verdiği tarihi Kıbrıs haritası.[1]Kıbrıs, Osmanlı İmparatorluğu'nun kontrolüne geçmeden önce, Doğu Akdeniz'deki Osmanlı'ya ait gemilerine akın yapan Hristiyan korsanlarının sığınağı haline gelmişti.[2] Bu korsanlar genellikle deniz ticaret gemilerine ve hacca giden yolculara saldırarak buradaki yol güvenliğini yok etmekteydi.[3] Bunun gibi nedenlerden dolayı Kıbrıs'ın alınması gerekli görüldü.[4]
Kıbrıs, Lala Mustafa Paşa komutasındaki ordu ve Piyale Paşa komutasındaki donanma ile birlikte[5] yaya 60.000 kişiden oluşan Osmanlı Ordusu, 2 Temmuz 1570'te Limasol’a çıkması[6] ve 4 Ağustos 1571'de Mağusa'nın[7] Venedikli Mağusa Kale Komutanı Bragadino’nun beş maddelik bir antlaşmayla kaleyi teslim etmesiyle sonuçlanan bir seferle Osmanlı İdaresine girdi.[8] Kıbrıs'ın ele geçirilmesiyle Osmanlı İmparatorluğu, Doğu Akdeniz'e tamamen hâkim oldu.[9]
Lefkoşa'da 1209 tarihinde Saint Sophia Katedrali olarak yapılan, 1571 tarihinde Osmanlı İmparatorluğu tarafından camiye dönüştürülen Selimiye Camii, günümüzde Kıbrıs'ın en büyük camisi konumundadır.[10]15 Eylül 1570 tarihinde Lala Mustafa Paşa, tören ile Lefkoşa şehrine girmiştir.[11] Kıbrıs ele geçirildikten sonraki tarihte adada çok az sayıda Ortodoks Rum vardı. Çünkü Venedikliler Katolik idi ve Ortodoks Kilisesi'ne yaşama hakkı tanımıyordu.[12] Osmanlı Devleti Ortodokslara serbestçe kilise kurma ve gelişme imkânı sağladı. Böylece adada Katolik Kilisesi etkinliğini kaybetti ve Ortodoks Kilisesi gelişti.[13]
1571 yılında Kıbrıs'ta yapılmış bulunan nüfus sayımında yerli halkın nüfusu 150.000'dir. Burada bulunan Türk askeri ise 30.000 kadardır.[14] Adanın tamamının kontrol edilmesinin ardından Karaman'dan adaya göç ettirilen Türkler[15] ve Beyşehir, Ürgüp, Niğde, Aksaray, Akşehir, Maraş gibi Anadolu'nun orta kesiminde kalan şehirlerinden aileler getirilerek yerleştirilir.[16] Bugün adada yaşayan Kıbrıs Türklerinin (Kıbrıs Harekâtı'ndan sonra Türkiye Cumhuriyeti'nden gelenler hariç) soyu bu Osmanlı idaresinde adaya gönderilen Türklerden gelmektedir.[16]
1831 senesinde sadece erkeklerin sayıldığı Osmanlı İmparatorluğu'nun ilk büyük ölçekli nüfus sayımında ada üzerinde 14.983 Müslüman ve 29.190 Hristiyan yaşadığı ortaya çıktı.[17] 1872'de yapılan sayımda adanın nüfusunun 144.000 olduğu, Müslümanların sayısının 44.000'e ve Hristiyanların ise 100.000'e arttığı belirlendi.[18]
Birleşik Krallık dönemi
Günümüzde Birleşik Krallık'ın yönetimindeki Ağrotur ve Dikelya üslerinde 10.000 Birleşik Krallık askeri ve sivil personel ile bunların aileleri yaşamaktadır.[19]93 Harbi'nde Rus İmparatorluğu karşısında yenilen Osmanlı, Ruslara karşı fazla ödün vermemek amacıyla,[20] Birleşik Krallık'ın isteği üzerine ada 92.799 sterline[21] 4 Haziran 1878 tarihinde[22] imzalanan Kıbrıs Sözleşmesi ile kiralandı.[23] Osmanlı mülkiyeti devam ediyor sayılmakla birlikte, yönetim tamamen Birleşik Krallık'a geçti.[24] Birleşik Krallık adayı "Komiser" diye tabir ettiği yüksek rütbeli yöneticilerle idare etmiştir.[25] 1914'te başlayan I. Dünya Savaşı'nda Osmanlı'nın Birleşik Krallık karşısındaki Almanya'nın yanında savaşa girmesi üzerine Birleşik Krallık adayı ilhak edip adaya vali tayin etti.[26] 1923'te imzalanan Lozan Barış Antlaşması’nın 21. Maddesi gereğince, Birleşik Krallık'a ilhakı tanındı.[27] 1925 yılında Kıbrıs Crown Colony olarak ilan edildi ve adaya ilk Türkiye Cumhuriyeti konsolosu atandı.[28]
Ocak 1950 tarihinde Doğu Ortodoks Kilisesi, Kıbrıs Türk toplumunun boykot ettiği bir referandum düzenledi.[29] Referandumun sonucunda, katılan halkın %90'ı Kıbrıs'ın Yunanistan ile birleşmesi düşüncesi olan enosis lehinde oy verdi.[30] 1955'te Kıbrıs Rumlarının kurduğu EOKA örgütü Birleşik Krallık kuvvetlerini adadan çıkarmak için silahlı eylemlere başladı.[31] Bu zaman zarfında Kıbrıs Türkleri de silahlanmaya başladı[32] ve Birleşik Krallık adanın tüm bölümünü kontrolde tutmakta zorlanıyordu.[33] Bu tarihten itibaren taksim isteğinde bulunan Türkler ile enosis isteyen Rumlar birbirleri ile çatışmaya başladı.[34]
Bağımsızlık Kıbrıs Cumhuriyeti (1960)
1964 yılında Birleşmiş Milletler tarafından topluluklar arası çatışmaları engellemek amacıyla kurulmuş olan UNFICYP, 1974'ten beri adayı ikiye bölen Yeşil Hat üzerindedir.[35]16 Ağustos 1960 tarihinde Kıbrıs; Yunanistan, Türkiye ve Birleşik Krallık'ın "Kuruluş, İttifak ve Garanti" adındaki üç anlaşmayı imzalaması ile bağımsızlığını kazandı.[36] Birleşik Krallık, Ağrotur ve Dikelya adlı adanın %3'üne tekabül gelen askerî üsleri aldı.[37] Devlet dairelerinde ise Rumlardan sonra en büyük etnik topluluğu oluşturan Türkler veto hakkına sahip oldu[38] ve parlamento ile yönetimde %30'luk hakka sahip oldular.[39] Üç devlete ise garantörlük hakkı verildi.[40]
30 Kasım 1963 tarihinde Kıbrıs Cumhuriyeti cumhurbaşkanı III. Makarios, Kıbrıs Cumhuriyeti Anayasası'nda siyâsî kurumların yapılanması ve teşkilatlanma hakkındaki on üç maddelik bir değişiklik önerisinde bulundu.[41] Kıbrıs Türkleri bu değişikliklerin kendi haklarını kısıtladığını savunarak karşı çıktılar.[42] Bu değişiklik süreci içerisinde Kıbrıs Türkleri bu öneriye karşı çıktı. Bunun üzerine, 21 Aralık 1963 günü, iki Kıbrıs Türkünün üzerine ateş açılarak öldürülmesi üzerine toplumlararası çatışmalar başladı[43] ve sonunda Kıbrıs Türkleri, Kıbrıs Cumhuriyeti'ndeki idari ve siyâsî yapılanmadan çekildiler.[31]
Birleşmiş Milletler'in Kıbrıs'taki Birleşmiş Milletler Barış Gücü (UNFICYP) ada üzerindeki önemli noktalara Kıbrıs Türkleri ile Kıbrıs Rumları arasındaki çatışmaları engellemek[44] amacıyla konuşlandı.[45]
Bölünme1970'li yılların başlarında Yunanistan'ı kontrol eden askerî cunta yönetimi, II. Makarios'un tutumları ve Enosis'in yolunda ilerleme olmamasından dolayı memnun değildi.[46] Cunta, 15 Temmuz 1974 tarihinde Kıbrıs Ulusal Muhafız Birliği'ne emir vererek bu birliğin komutanının görevinden alınmasını ve adanın kontrolünü Yunan subayların bulunduğu bu birliğin almasını istedi.[47] Birlik aynı gün Lefkoşa'daki Başkanlık Sarayı'nı bastı ve II. Makarios görevden alındı.[48] Nikos Sampson yeni hükûmetin cumhurbaşkanı olduğu dünyaya ilan edildi.[49] Her ne kadar milliyetçi Rumlar tarafından darbe yapılsa da[50] Yunanistan ile birleşmedi, Kıbrıs'ın bağımsızlığı devam etti ve bağımlı bir yönetim olmadı.[51] Türkiye Cumhuriyeti, gerçekleştirilen darbe nedeniyle[52] Zürih ve Londra Antlaşması'nın IV. maddesine istinaden[53] gerçekleştirdiğini savunarak Kıbrıs Harekâtı'na girişti.[54]
1974'teki Kıbrıs Harekâtı sonunda ölen Türk askerlerin bulunduğu Karaoğlanoğlu Şehitliği'ndeki giriş tabelası.[55] 8 subay, 5 astsubay, 57 erbaş ve er olmak üzere toplam 70 askerin mezarı bulunmaktadır.[55]Uluslararası baskılar sonucunda ateşkes ilan edildi[56] ve adanın %37'si Türkler'in kontrolüne geçti.[57] 170.000 civarındaki Kıbrıs Rumu[58] kuzeyde bulunan evlerinden göç ettirildi, 50.000 Kıbrıs Türkü ve daha sonra da Türkiye'nin teşviki[57] ile Türkiye'den gelen göçmenler ise bu evlere yerleştirildi.[57] 1983 tarihinde Kıbrıs Türkleri tek taraflı olarak sadece Türkiye tarafından tanınan bağımsızlıklarını ilan ettiler.[59] Günümüzde, savaş sonucunda 1.534 Kıbrıs Rumu[60] ve 502 Kıbrıs Türkü[61] hâlâ kayıptır. 1974 yazında ada üzerindeki bu gelişmeler, Türkiye-Yunanistan ilişkilerinde tek hakim konu oldu.[62] Ayrıca günümüzde Türkiye'den gelmiş yaklaşık 100,000 kişinin Cenevre Antlaşması ve çeşitli BM kararlarını ihlal ederek ada üzerinde yaşadığı düşünülmektedir.[63] Kıbrıs hükûmeti, kuzeydeki toprakların kontrolünü kaybettikten[64] ve Türk idaresi altına girmesinden sonra[64] kuzeydeki tüm liman ve hava alanlarının uluslararası ticaret ile ulaşıma kapalı olduğunu ilan etti.[65] Yönetim, adanın kuzeyindeki idareyi günümüzde de Türk işgali altındaki bölge olarak kabul eder.[66]
Yakın tarihDe facto olarak kuzey ve güney olarak iki ayrı parçaya bölünmesine[67] rağmen de jure olarak cumhuriyet tüm adanın hakimidir.[68] Kıbrıs Cumhuriyeti'nin anayasal bir demokrasi üzerine kurulu yapısı[69] ekonomik bakımdan müreffeh bir durumda[70] ve iyi bir alt yapısı vardır.[71] Avrupa Birliği ve diğer uluslararası örgütler tarafından Birleşmiş Milletler'in bir parçası[72] ve adanın tek meşru yönetimi kabul edilir.[73] Sadece Türkiye tarafından tanınan adanın kuzeyi[74] Türkiye'nin yardımları ile varlığını sürdürmektedir.[75] Son birleşme girişimi 2004 tarihindeki Annan Planı ile oldu.[76] 24 Nisan 2004 tarihinde[77] yapılan referandumda Kıbrıs Türklerinin destek oyuna rağmen Kıbrıs Rumları tarafından reddedildi.[78]
Temmuz 2006 tarihinde ada, Hizbullah ve İsrail arasındaki çatışmalardan kaçan kişiler için ilk sığınaklardan biri oldu.[79]
Mart 2007'de BM kontrolündeki Yeşil Hat üzerindeki Kıbrıs Rumları ile Kıbrıs Türklerini ayıran Lokmacı Kapısı yıkıldı.[80] Adanın 32 yıllık tarihinde yer etmiş olan kapı, Lefkoşa kentini ikiye ayırıyordu.[81] 3 Nisan 2008'de Türk ve Rum yetkililerin bulunduğu bir törenle açılışı gerçekleşti.[82] 26 Haziran 2009 tarihinde[83] Kıbrıs müzakereleri kapsamında 34. kez bir araya[83] gelen Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat ve Kıbrıs Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Dimitris Hristofyas Erenköy'de bulunan[83] Yeşilırmak Sınır Kapısı'nın açılacağını duyurdular.[84] Gerekli altyapı çalışmalarının gerçekleştirilmesinden sonra yedi aylık bir süre zarfında faaliyete geçeceği açıklandı.[85]
^ Metin Soylu, Piri Reis Haritası'nın Şifresi, Truva Yayınları, İstanbul, Temmuz 2005, s.133. ^ Martin Sicker, "The Islamic world in ascendancy", sf. 213, Praeger Publishers (30 Haziran 2000). ^ Ahmet C.Gazioğlu, Kıbrıs Türk Tarihi, Türk Dönemi 1570–1878, Lefkoşa; Kıbrıs Araştırma ve Yayın Merkezi, 1994, s.10–11. ^ Hacı Osman Yıldırım, Hasan Çağlar, Vahdettin Atik, "Osmanlı İdaresinde Kıbrıs", sf. 48, Başbakanlık Osmanlı Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü (2000). ^ Hacı Osman Yıldırım, Hasan Çağlar, Vahdettin Atik, a.g.e., s. 51. ^ "Hürriyet ansiklopedik yıllığı", sf. 198, Hürriyet (1975). ^ Ali Efdal Özkul, Aydın Özkul, "Kıbrıs'ın sosyo-ekonomik tarihi, 1726-1750", sf. 38, İletişim Yayınları (2005). ^ Ahmet C.Gazioğlu, Kıbrıs Türk Tarihi, Türk Dönemi 1570–1878, Lefkoşa; Kıbrıs Araştırma ve Yayın Merkezi, 1994, s.35-83. ^ Erdinç Sancar, "21. yüzyıl stratejilerinde Türk denizcilik tarihi", sf. 174, IQ Kültür Sanat Yayıncılık (2006). ^ "Saint Sophia Katedrali (Selimiye Camii)". Kibris.com.tr. 26 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2009. ^ Yusuf Küçükdağ, "Türk tasavvuf araştırmaları", sf. 209, Çizgi Kitabevi (2005). ^ Eric Solsten (Derleyen), Cyprus, a Country Study, Washington, D.C.; GPO for the Library of Congress, 1993, s.16-17. ^ Alasya, Halil Fikret. Tarihte Kıbrıs; 10. sayfa, Kıbrıs Türk Kültür Derneği Genel Merkezi, 1988. ^ Halil Fikret Alasya, "Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ", sf. 2, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü (1987). ^ Pierre Oberling, Mehmet Erdoğan, "Bellapais'e giden yol", sf. 1, Genelkurmay Basımevi (1987). ^ a b Göyünç, Nejat. "Kıbırs'ta Türk İdaresi". Türk Federasyon. 11 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2009. ^ "Memalik-i Mahrusa-i Sahanede 1247 senesinde mevcut olan nüfus defteri", İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi, ms.kat d-8 no:8867. ^ Osmanli Nüfusu 1830–1914 by Kemal Karpat, ISBN 975-333-169-X and Die Völker des Osmanischen by Ritter zur Helle von Samo. ^ Uyar, Hakkı. "Kıbrıs'taki İngiliz Üsleri" (PDF). E. Dokuz Eylül Üniversitesi. 21 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 21 Haziran 2009. ^ Osmanlı İdaresinde Kıbrıs, s.21–22. ^ Eric Solsten (Derleyen), Cyprus, A Country Study, Washington, D.C.; GPO for the Library of Congress, 1993, s.20 ^ "Osmanlı Rus Savaşı". akintarih.com. 6 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2009. ^ Şimşir, Bilal N. (Mart-Nisan-Mayıs 2001). "Ermeni Gailesinin Tarihsel Kökeni Üzerine". Ermeni Araştırmaları Dergisi, Sayı 1. Ermeni Araştrmaları Enstitüsü. 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2009. ^ "Osmanlı Egemenliğinde Kıbrıs Tarihi". Yeni Osmanlı Derneği. 20 Ocak 2007. Erişim tarihi: 29 Nisan 2009.[ölü/kırık bağlantı] ^ Fatma Toklu (2 Ekim 2008). "Kıbrıs'ta çekirge mücadelesi". Kıbrıs. 28 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2009. ^ "British Rule". U.S. Library of Congress (İngilizce). countrystudies.us. 3 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2009. ^ "Lozan Antlaşması, 20-29 ss" (PDF). Türk Tarih Kurumu. 24 Temmuz 1923. 24 Kasım 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2009. ^ Hasgüler, Mehmet. Kıbrıs'ta Enosis ve Taksim Politikalarının Sonu; 37. sayfa, Alfa Yayınları, Şubat 2007, ISBN 975-297-836-3. ^ Caesar V. Mavratsas. "Politics, Social Memory, and Identity in Greek Cyprus since 1974" (İngilizce). cyprus-conflict.net. 30 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2007. ^ İsmail, Sabahattin. 20 Temmuz Barış Harekatının nedenleri, gelişimi, sonuçları; 29. sayfa, 1988. ^ a b Hasgüler, Mehmet. Kıbrıs'ta Enosis ve Taksim Politikalarının Sonu; 238. sayfa, Alfa Yayınları, Şubat 2007, ISBN 975-297-836-3. ^ Hasgüler, Mehmet (Şubat 2007). a.g.e, 227. sayfa. ^ Cyprus: The Search for a Solution by David Hannay ^ Hasgüler, Mehmet (Şubat 2007). a.g.e, 246. sayfa. ^ Jarraud, Nicolas (29 Mayıs 2008). "Kıbrıs'ın sahipsiz topraklarında biyoçeşitlilik gelişiyor". Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı. 28 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2009. ^ Hasgüler, Mehmet. Kıbrıs'ta Enosis ve Taksim Politikalarının Sonu; 231. sayfa, Alfa Yayınları, Şubat 2007, ISBN 975-297-836-3. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; agratur1 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; dahaonca16 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) ^ "Kıbrıs Anayasası" (İngilizce). 6 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2008. ^ "İki federal eyaletli tek devlet!". Kıbrıs. 19 Nisan 2009. 30 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2008. ^ Hasgüler, Mehmet (Şubat 2007). a.g.e 239.sayfa ^ Hasgüler, Mehmet (Şubat 2007). a.g.e 244.sayfa ^ "Cyprus - Intercommunal Violence". ABD Savunma Bakanlığı ve ABD Federal Araştırma Böümü (İngilizce). countrystudies.us. 24 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2010. ^ Oberling, Pierre; Erdoğan, Mehmet. Bellapais'e giden yol ; 91. sayfa, 1987. ^ "UN Security Council Resolution 186: The Cyprus Question" (PDF) (İngilizce). Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi. 4 Mart 1964. 20 Eylül 2009 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2007. ^ Ismail Bozkurt, Hüseyin Mehmet Ateşin, (1999). Second International Congress for Cyprus Studies: 262. sayfa., Eastern Mediterranean University (Doğu Akdeniz Üniversitesi). ^ Osmanlı İdaresinde Kıbrıs, s.38. ^ Osmanlı İdaresinde Kıbrıs, s.40. ^ "Kıbrıslı Rumlara komünist başkan". Fox.com.tr. 25 Şubat 2008. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2009.[ölü/kırık bağlantı] ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; bbchaber isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) ^ O'Malley, Brendan (1999). Ian Craig (Ed.). The Cyprus Conspiracy: America, Espionage and the Turkish Invasion. I.B.Tauris. s. 170. ISBN 1-86064-737-5. 25 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2009. ^ "Tarihçesi". Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Londra Temsilciliği. 9 Kasım 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2009. ^ Turan, Sibel (15-16 Mayıs 2003). Keşan sempozyumu; 323. sayfa, Keşan Belediye Başkanlığı, 2006. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; hasguler44 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) ^ a b Günsey, Mesut (Nisan 2007). 20 Temmuz 1974 Şafak Vakti Kıbrıs, 195. sayfa, Alfa Yayınları, ISBN 975-297-529-1. ^ Aydoğdu, Ahmet (2005). Kıbrıs Sorunu çözüm arayışları, 134. sayfa, Asil Yayın Dağıtım, ISBN 975-98443-2-X. ^ a b c Münir, Metin (26 Ağustos 2004). "KKTC'de yabancılar villa Türkiye bela satın alıyor". Vatan. 3 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2009. ^ "Unlawfuk exploitationof the property of displaced persons" (PDF) (İngilizce). Kıbrıs hükûmeti. 28 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Temmuz 2009. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; aydogdu448 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) ^ "Over 100 missing identified so far" (İngilizce). Cyprus Mail. 30 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2007. ^ "Missing cause to get cash injection" (İngilizce). Cyprus Mail. 30 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2007. ^ "Türk-Yunan ilişkileri ve Kıbrıs". Başkent Üniversitesi. 17 Şubat 2009. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2009.[ölü/kırık bağlantı] ^ "Turk Cypriots swamped by new settlers" (İngilizce). PSEKA - Just For Cyprus. 31 Ekim 2002. 18 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2007. ^ a b ""GKRY'nin maskesini düşürelim"". Diplomatik Gözlem. 9 Temmuz 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2009. ^ Ülgen, Sinan; Buharalı, Can (19 Ekim 2006). "Kıbrıs ve limanlar meselesine alternatif bir yaklaşım". Radikal. 20 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2009. ^ "Hükümet 1974 darbesi ve Türk işgalini anma etkinliği düzenleyecek". Kıbrıs Haber Ajansı. 8 Temmuz 2009. 26 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2009. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; bbc2turk isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) ^ "ЕС: Турцию не примут в Евросоюз, пока она не признает Кипр" (Rusça). Grani.ru. 21 Eylül 2005. 12 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2009. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; anayasatext isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; econ isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) ^ Gülseven, Hakan (8 Haziran 2002). "Sınır ötesi: Güney Kıbrıs...(7)". Radikal. 3 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2009. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; kibrisgazul isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) ^ CIA World Factbook (28 Mayıs 2009). "Cyprus" (İngilizce). Amerikan Merkezi Haber Alma Ajansı. 26 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2008. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; bbc1turk isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) ^ Sezer, Sema (31 Ekim 2006). "Mali Yardım Tüzüğü ve Finlandiya'nın Kıbrıs Önerileri". Avrasya Stratejik Araştırmalar Merkezi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2009. ...Kişi Başına Millî Geliri 10 bin doları bulan, Türkiye’nin her yıl 500 milyon doların üzerinde mali yardım ve kredi sağladığı Kıbrıs Türklerine...[ölü/kırık bağlantı] ^ Wright, George (22 Nisan 2004). "Greek Cypriot leaders reject Annan plan" (İngilizce). The Guardian. 11 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2009. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; asam2 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; helenicamerica isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) ^ Xinhua (21 Temmuz 2006). "About 11,500 people flee Lebanon to Cyprus". People's Daily Online (İngilizce). 21 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2009. ^ "Greek Cypriots dismantle barrier" (İngilizce). BBC News. 24 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2008. ^ "Lokmacı kapısı bugün açılıyor". NTVMSNBC.com. 3 Nisan 2008. 12 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2009. ^ Ledra Street crossing opens in Cyprus 15 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Associated Press article published on International Herald Tribune Website, 3 Nisan 2008, (İngilizce) ^ a b c "Yeşilırmak'ta yüzde 90 evet!.. Ve 'kapı açılıyor' kararı bugün..." Yeni Düzen. 26 Haziran 2009. Erişim tarihi: 29 Haziran 2009.[ölü/kırık bağlantı] ^ "Yeşilırmak kapısı açılıyor". NTVMSNBC.com. 26 Haziran 2009. 29 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2009. ^ Günsev, Mesut (26 Haziran 2009). ""Yeşilırmak Kapısı'nda anlaşmaya varıldı"". Lefkoşa: İhlas Haber Ajansı. 17 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2009.
